Πέθανε ο συγγραφέας Χρόνης Μίσσιος

ΔΕΝ ΚΑΤΑΦΕΡΑ ΝΑ ΑΛΛΑΞΩ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ, ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΘΑ ΕΠΙΤΡΕΨΩ ΟΥΤΕ ΣΕ ΑΥΤΟ ΝΑ ΜΕ ΑΛΛΑΞΕΙ

Ο συγγραφέας των αφηγημάτων Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς, και Χαμογέλα, ρε… τι σου ζητάνε; Χρόνης Μίσσιος άφησε την τελευταία του πνοή το πρωί της Τρίτης 20 Νοεμβρίου, χάνοντας τη μάχη με τον καρκίνο. Ήταν 82 ετών.

Γεννημένος στην Καβάλα το 1930, μετακόμισε με την οικογένειά του στη Θεσσαλονίκη σε ηλικία έξι ετών, λόγω πολιτικών διώξεων. Οργανώθηκε νωρίς στην Αριστερά και στην περίοδο της Κατοχής πήρε μέρος στην Αντίσταση. Το 1947 συνελήφθη και καταδικάστηκε σε θάνατο και ακολούθως βρέθηκε σε στρατόπεδα συγκέντρωσης μέχρι το 1962.

Με την απελευθέρωσή του οργανώθηκε στη Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη, στην οποία υπήρξε στέλεχος. Συνιδρυτής του ΠΑΜ μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1967, συνελήφθη και φυλακίστηκε μέχρι το 1973.

Το πρώτο λογοτεχνικό κείμενο που εξέδωσε ήταν το αφήγημα Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς (1985). Ακολούθησε το αυτοβιογραφικό πεζογράφημα Χαμογέλα, ρε… Τι σου ζητάνε; (1988) και τα μυθιστορήματα Τα κεραμίδια στάζουν (1991), Το κλειδί είναι κάτω από το γεράνι (1996), Ντομάτα με γεύση μπανάνας (2001).

Οι έξυπνοι διάλογοι, το χιούμορ, η ζωηρή αφήγηση και ο αυτοβιογραφικός χαρακτήρας των κειμένων του, στα οποία αποτυπώνεται η μεταπολεμική και μεταπολιτευτική καθημερινότητα των απλών ανθρώπων, σε ένα κλίμα γλυκόπικρου νατουραλισμού, τον κατέστησαν δημοφιλή συγγραφέα στις δεκαετίες του 1980 και 1990. Τα τελευταία χρόνια ζούσε ως «κοσμοκαλόγερος» στο Καπανδρίτι.





Τελευταίες συνεντεύξεις του Χρόνη Μίσσιου:

• Xρόνης Μίσσιος: H κοινωνία δείχνει να έχει πάθει εγκεφαλικό!
• Χρόνης Μίσσιος: Είναι επιτακτική η ανάγκη της συνεργασίας

Χρόνης Μίσσιος
Βιβλία:

(2009)	Ο Χρόνης Μίσσιος διαβάζει Χρόνη Μίσσιο, Bond-us music [κείμενα, αφήγηση]
(2001)	Ντομάτα με γεύση μπανάνας, Γράμματα
(1996)	Το κλειδί είναι κάτω από το γεράνι, Γράμματα
(1991)	Τα κεραμίδια στάζουν, Γράμματα
(1988)	Χαμογέλα, ρε… τι σου ζητάνε;, Γράμματα
(1985)	Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς, Γράμματα

————————–

Συμμετοχή σε συλλογικά έργα
(2009)	Παλίμψηστο Καβάλας, Εκδόσεις Καστανιώτη
(2001)	Βόλος: Μια πόλη στη λογοτεχνία, Μεταίχμιο

------------------------------
Πηγή:Χρόνης Μίσσιος

Το διάβασμα ωφελεί σημαντικά την υγεία

Στην εποχή της οικονομικής κρίσης που «ρίχνει» και τους πιο ψύχραιμους από εμάς, ένα καλό βιβλίο μπορεί να είναι το «αντίδοτο» που αναζητάμε για να ξεφύγουμε από τα βάσανά μας, να συγκεντρώσουμε και πάλι το μυαλό μας, να καταλαγιάσουμε το στρες και μακροπρόθεσμα ίσως να γλιτώσουμε απ’ το Αλτσχάιμερ.

Το συμπέρασμα προέρχεται από πρόσφατες επιστημονικές μελέτες, οι οποίες εξέτασαν εάν και πως επηρεάζει το ψυχαγωγικό διάβασμα την ψυχή και το σώμα μας. Να τι έδειξαν:

*Διεύρυνση της προσοχής. Η νευροεπιστήμονας Σούζαν Γκρίνφιλντ, επίτιμη καθηγήτρια Φυσιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, λέει πως το διάβασμα μας βοηθεί να συγκεντρωνόμαστε καλύτερα επειδή διευρύνει την προσοχή.

«Τα μυθιστορήματα έχουν αρχή, μέση και τέλος – μία δομή η οποία ενθαρρύνει τον εγκέφαλό μας να σκέφτεται σε μία σειρά και να συσχετίζει τις αιτίες, τις συνέπειες και την σημασία τους», εξηγεί στην εφημερίδα «DailyMail».

«Είναι ζωτικό να μάθει κάποιος αυτή την αλληλουχία από την παιδική ηλικία, όταν ο εγκέφαλος είναι πιο εύπλαστος. Και γι’ αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία να διαβάζουν οι γονείς στα παιδιά τους από τη νηπιακή ηλικία. Όσο περισσότερο διαβάζουμε, τόσο καλύτερη γίνεται αυτή η ικανότητα».

*Καταπολέμηση του στρες. Μελέτη του Πανεπιστημίου του Σάσεξ έδειξε ότι το διάβασμα είναι μία από τις πιο αγχολυτικές δραστηριότητες. Μόλις έξι λεπτά διάβασμα αρκούν για να μειωθούν τα επίπεδα του στρες που νιώθουμε κατά τα σχεδόν δύο τρίτα!

Μάλιστα, το διάβασμα επιδρά πιο γρήγορα και είναι πιο αποδοτικά ως αγχολυτικό απ’ όσο η μουσική, μια βόλτα, το να καθίσει κάποιος να πιει έναν καφέ ή ένα βιντεοπαιχνίδι. Οι ψυχολόγοι αποδίδουν το όφελος αυτό στο ότι το ανθρώπινο μυαλό είναι αναγκασμένο να συγκεντρωθεί σε ό,τι διαβάζει, με αποτέλεσμα να αποσπάται η προσοχή μας απ’ ό,τι μας βασανίζει.

«Η μελέτη μας έδειξε πως έπειτα από 6 λεπτά διάβασμα, τα επίπεδα στρες στον οργανισμό των εθελοντών μειώθηκαν κατά 68%», εξήγησε ο νοητικής νευροψυχολόγος δρ Ντέιβιντ Λιούις. «Αντίστοιχα, με την μουσική μειώθηκαν κατά 61%, με έναν καφέ κατά 54%, με μία βόλτα κατά 42% και με ένα βιντεοπαιχνίδι κατά 21%. Το να “χάνεται” κανείς σε ένα αγαπημένο του βιβλίο, αναδείχτηκε το καλύτερο μέσον χαλάρωσης».

Η χαλάρωση των εθελοντών μετρήθηκε με βάση παραμέτρους όπως οι καρδιακοί παλμοί και η μυϊκή ένταση.

*Εκγύμναση του μυαλού. Το διάβασμα δεν είναι μία παθητική δραστηριότητα, αλλά μια αληθινή άσκηση για το μυαλό, καθώς για να διαβάσουμε ενεργοποιείται ολόκληρος ο εγκέφαλος και ουσιαστικά μπαίνουμε σε μία «διαφοροποιημένη κατάσταση του συνειδητού», κατά τον δρα Λιούις.

Μαζί του συμφωνεί ο δρ Τζων Στάιν, ομότιμος καθηγητής Νευροεπιστήμης στο Κολέγιο Magdalen του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. «Όταν “χανόμαστε” σε ένα καλό βιβλίο ενεργοποιείται η φαντασία μας και αυτό είναι εξίσου καλό για την ενεργοποίηση του εγκεφάλου με την αληθινή πράξη».

Μελέτες με λειτουργικές μαγνητικές τομογραφίες (fMRI) του εγκεφάλου έδειξαν πως όταν διαβάζουμε και φανταζόμαστε τοπία, ήχους, μυρωδιές και γεύσεις, ενεργοποιούνται οι ανάλογες περιοχές του εγκεφάλου όπως συμβαίνει και όταν στ’ αλήθεια βλέπουμε μπροστά μας μια όμορφη εικόνα της φύσης, ακούμε μουσική, γευόμαστε ένα φαγητό ή μυρίζουμε ένα άρωμα που μας αρέσει.

Οι ίδιες μελέτες έχουν δείξει πως κάτι ανάλογο δεν συμβαίνει όταν βλέπουμε τηλεόραση ή παίζουμε ένα βιντεοπαιχνίδι.

*Βελτίωση της όρασης και της ακοής. Πρόσφατη έρευνα του νευροεπιστήμονα δρα Στάνισλαβ Ντεχάνε, καθηγητή Πειραματικής Νοητικής Ψυχολογίας στο College de France και διευθυντή της Μονάδας Νοητικής Νευροαπεικόνισης του Εθνικού Ιδρύματος Ιατρικής Έρευνας (INSERM) της Γαλλίας, έδειξε ότι το διάβασμα μπορεί να βελτιώσει τον τρόπο με τον οποίο επεξεργάζεται ο εγκέφαλος τις οπτικές πληροφορίες, αλλά και την ακουστική ικανότητά μας.

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Science», έδειξε ακόμη πως τα οφέλη αυτά δεν αποκομίζουν μόνο όσοι μαθαίνουν να διαβάζουν από παιδιά, αλλά και όσοι μαθαίνουν ανάγνωση μετά την ενηλικίωσή τους. Επιπλέον, η ενίσχυση αυτών των ικανοτήτων οδηγεί και σε βελτίωση της ικανότητας αντίληψης του λόγου (της ομιλίας), έγραψαν οι ερευνητές.

*Προστασία από την άνοια. Μελέτη του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, στο Μπέρκλεϋ, έδειξε πως όταν κάποιος διαβάζει καθημερινά από την παιδική ηλικία, διατρέχει μειωμένο κίνδυνο να παρουσιάσει μεγαλώνοντας τις χαρακτηριστικές «πλάκες» στονεγκέφαλο που υποδηλώνουν νόσο του Άλτσχαϊμερ.

Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Archives of Neurology» και πραγματοποιήθηκε σε άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω.

*Οι επαναλήψεις

Τα ακόμα καλύτερα νέα είναι πως όλα τα παραπάνω δεν τα αποκομίζουμε μόνο όταν διαβάζουμε ένα νέο, συναρπαστικό βιβλίο, αλλά και όταν διαβάζουμε για δεύτερη, τρίτη ή πολλοστή φορά κάποιο που αγαπήσαμε πολύ – και το οποίο είχαμε αποκτήσει σε μια πολύ πιο ανέμελη εποχή της ζωής μας.

Η μελέτη που το αποκάλυψε αυτό δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Journal of ConsumerResearch». Όπως έδειξε, η εκ νέου ανάγνωση ενός αγαπημένου, παλιού βιβλίου δρα καταπραϋντικά στον ψυχισμό μας, προκαλώντας μας ολοένα εντονότερο αίσθημα ικανοποίησης και αυξημένη γνώση και πνευματική εγρήγορση.

Επιπλέον, κατά την πρώτη ανάγνωση εστιάζουμε γενικά στην πλοκή και στους χαρακτήρες, αλλά κατά την δεύτερη αναβιώνουμε τα συναισθήματα που μας είχε προκαλέσει όταν το πρωτοδιαβάσαμε – και μάλιστα πολύ πιο έντονα απ’ ό,τι την πρώτη φορά.

«Είναι σαν να επιστρέφει κάποιος στο μέρος όπου πέρασε ως παιδί τα πιο ευτυχισμένα καλοκαίρια της ζωής του», εξήγησε παραστατικά η επικεφαλής ερευνήτρια δρ Κρίστελ Αντόνια Ράσελ, επίκουρη καθηγήτρια στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο, στην Ουάσινγκτον.
-------------------------------

Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Weekend

«Σελανίκ» Βιβλίο του Β. Τσιράκη

Παρουσίαση του ιστορικού μυθιστορήματος "Σελανίκ" στο Βόλο. 

Πέμπτη 15 Νοέμβρη 8:30μμ βιβλιοπωλείο "Χάρτα", Σκενδεράνη 16Β.

Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι Αντώνης Αντωνίου, Μιχάλης Δικαιάκος και ο συγγραφέας.

Σελανίκ ή Σολούν ή Σαλονίκ, οι ονομασίες της πολυεθνικής Θεσσαλονίκης στην περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας και αφετηρία του μυθιστορήματος οι κοσμογονικές αλλαγές που πυροδότησε η κατάρρευση της.

Μέσα από τη ζωή τριών οικογενειών ξετυλίγονται τα γεγονότα και οι ανατροπές που συγκλονίζουν την πόλη φτάνοντας ως το Παρίσι και τη Ζυρίχη, από την παραμονή πρωτοχρονιάς του 1900 ως το φθινόπωρο του 1916.

Τρομοκρατικές ενέργειες, η επανάσταση των νεότουρκων, η Φεντερασιόν, οι πρώτες εργατικές απεργίες, δύο επιδημίες και μια χρεοκοπία, δυο συνεχόμενοι τοπικοί πόλεμοι, η δολοφονία ενός βασιλιά, η απόβαση της Αντάντ, ο διχασμός και η εθνική Άμυνα, διαμορφώνουν ένα εκρηκτικό σκηνικό που σημαδεύει βαθιά την πόλη και τους ανθρώπους της. Και δίπλα σ’ όλα αυτά οι φιγούρες του νεαρού Κεμάλ Ατατούρκ, του Αβραάμ Μπεναρόγια, του στρατηγού Σαράιγ, αλλά και του Πικάσο και του Λένιν.

Οι έρωτες, οι φιλίες, οι μεγάλες προσδοκίες, δοκιμάζονται σκληρά στις μυλόπετρες της ιστορίας, που πορεύεται με τους δικούς της κανόνες και είναι τελικά ο μεγάλος πρωταγωνιστής.

«...κι όλα αυτά μέσα σε δεκατρία μόλις χρόνια, η ιστορία προχωρά με τα κέφια της, άλλοτε σέρνεται βαριεστημένα κι άλλοτε τρέχει πίσω από το χρόνο».

 

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ 1:

 

Τέτοια αναστάτωση είχε να φανεί στην πόλη από τη σφαγή των προξένων, ο ήχος της έκρηξης εκκωφαντικός έφτασε ψηλά μέχρι τους λόφους του Σέιχ Σου και από τα ερημοτόπια του Σέδες ως τα αμπελοχώραφα της Καπουτζίδας, ένα πυκνό μαύρο σύννεφο φανέρωνε σε κάθε γωνιά της πόλης το κακό, πρώτη αντίδραση των κατοίκων της να κλειστούν στα σπίτια και να διπλομανταλώσουν, όχι όπως πέρυσι που έτρεχαν αλαφιασμένοι στα σοκάκια, το κακό μικρό, ο σεισμός ισχυρός μα δεν είχε αφήσει θύματα, μόνο τα ρεζιλίκια των λουόμενων στα χαμάμ, αρκετοί από δαύτους πάνω στον πανικό τους είχαν πεταχτεί τσίτσιδοι στους δρόμους.

Δειλά δειλά οι πιο περίεργοι ξεμύτισαν στις αυλές, οι φήμες έδιναν κι έπαιρναν, ένα ήταν σίγουρο, πως η έκρηξη ακούστηκε από το μόλο, μα πολεμικό πλοίο είχε να δέσει στο λιμάνι καιρό, με τούτο και με τ’ άλλο οι κάτοικοι ξεθάρρεψαν, μικροί μεγάλοι πήραν να κατηφορίσουν για την προκυμαία.

Οι έμποροι της σκεπαστής αγοράς άφησαν στο πόδι τους τους παραγιούς κι οι εβραίοι χαμάληδες ξέζεψαν τα σαμάρια τους, ο βούλγαροι χτίστες έμπηξαν τα φτυάρια τους στη λάσπη κι οι λεβαντίνοι υπάλληλοι παράτησαν τις πένες πάνω στα στυπόχαρτα, στα ελληνικά καφενεία οι καφέδες ξεχείλιζαν στα ξεχασμένα μπρίκια και στα τούρκικα μπαρμπέρικα οι σαπουνάδες είχαν στεγνώσει στα αξύριστα μάγουλα των πελατών, την ίδια στιγμή στο αυστριακό ταχυδρομείο, η κορδέλα του τηλέγραφου είχε μαζευτεί σωρός στο πολυκαιρισμένο ξύλινο πάτωμά του.

Από κάθε γειτονιά της πόλης, το Τσαΐρι στα δυτικά, το Ρογκό στο κέντρο, το Αχτσέ Μεσίντ στα ανατολικά και τον Κάμπο στα βόρεια, μέχρι το Κιλκίς μαχαλέ στο σταθμό και το Τρανσβάαλ έξω από τα παλιά τείχη, κόσμος κατηφόριζε στο λιμάνι. Και το ιππήλατο τραμ κάλπαζε κι αυτό φουριόζο από τη συνοικία των Εξοχών, με τον οδηγό του όρθιο να μαστιγώνει τα άλογα μπας και προλάβουν. Μόνο ψηλά στο Μπαΐρι, οι τούρκοι αγνάντευαν από τις αυλές των σπιτιών τους το τραγικό συμβάν, με τη στωικότητα που διακρίνει κάθε μουσουλμάνο της πόλης που σέβεται τον εαυτό του.

Στη Σκάλα χαλασμός κυρίου. Οι ζαπιέδες με φωνές και σπρωξιές έδιωχναν τον κόσμο μακριά από την αποβάθρα, παρών ο ίδιος ο Χασάν αφέντης, ο υπαρχηγός της χωροφυλακής, ο Μπουλέτ μπέης, ο πανούργος διοικητής, σπάνια άφηνε το γραφείο του, από κει είχε στήσει το περίφημο δίκτυο χαφιέδων, για τις βρόμικες δουλειές είχε το Μαύρο Ταγματάρχη, ο Αράμπ Μπίμπασι, ο φόβος και ο τρόμος των χριστιανών, είχε κατέβει κι αυτός στη Σκάλα στριφογυρίζοντας το καμτσίκι του στον αέρα.

Οι επιβάτες του Γουαλντακιβίρ στριμωγμένοι μπροστά στην ξύλινη ανεμόσκαλα ξεφώνιζαν πότε κραυγές απελπισίας και πότε παρακάλια, κάποιοι μέσα στον πανικό τους είχαν φουντάρει στη θάλασσα κουνώντας απεγνωσμένα τα χέρια, ευτυχώς τα κάθε λογής πλεούμενα του λιμανιού είχαν σπεύσει από την πρώτη στιγμή να τους περισυλλέξουν και οι σαλονικοί βαρκάρηδες φημίζονταν για το κουπί τους, στην αποβάθρα ο κόσμος σταυροκοπιόταν αναμένοντας στωικά το τέλος, κοντά μια ώρα από την έκρηξη ένας ψίθυρος σύρθηκε κατά μήκος του μόλου, κι αμέσως ένα επιφώνημα πέταξε σαν σμήνος πουλιών στον αέρα, το Γουαλντακιβίρ είχε βυθίσει και το τελευταίο κομμάτι της πλώρης του.

 

 ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ 2

 

Ξημερώματα Μεγάλης Πέμπτης ο Στεφάν κρυμμένος πίσω από τη φουντωτή τριανταφυλλιά παρατηρούσε τις νοικοκυρές των γύρω σπιτιών να βγάζουν στο μπαλκόνι τους ένα κόκκινο πανί, σημάδι πως είχαν ολοκληρώσει το βάψιμο των αυγών, σε λίγο θα παρακολουθούσαν τη λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου και θα μεταλάβαιναν της αγίας κοινωνίας, στο δίπατο των Ρηγάτων επικρατούσε απόλυτη σιγή, απέναντι στο φτωχόσπιτο του Ισαάκ Μεναχέμ, ένα ξύλινο κλουβί στην άκρη μιας χορταριασμένης αυλής που μόλις χωρούσε το γέρικο κορμό μια μουριάς, έφεγγε ένα αμυδρό φως.

Ο Ισαάκ Μεναχέμ γιός χαμάλη, όταν έχασε τον πατέρα του στα δέκα του χρόνια, ο άγραφος νόμος έλεγε πως θα μπορούσε να κληρονομήσει το πόστο του στο λιμάνι, μα η μάνα του ούτε να το ακούσει, θα συνεχίσεις το σχολείο, του ξέκοψε και αμέσως έπιασε να κάνει την πλύστρα στα πλουσιόσπιτα των εβραίων βιομηχάνων και τραπεζιτών.

Ο Ισαάκ επιστρέφοντας από το σχολείο την έβλεπε στο πόδι ως αργά το βράδυ ανάμεσα στα καζάνια και τις κάθε είδους σκάφες και κουβάδες, ν’ ανάβει το τζάκι για να βράσει το βρόχινο νερό, να ετοιμάζει τα λευκαντικά, το λουλάκι και το διάλυμα στάχτης και ποτάσας, να τρίβει τα καλούπια με το άσπρο σαπούνι και τα μυρωδικά, συνήθως δαφνόφυλλα και λεμονόφλουδες κι ύστερα να αραδιάζει τα ρούχα στη σκάφη, να τα ζεματίζει και να τα τρίβει με το πράσινο σαπούνι και την αλισίβα, να σαπουνίζει, να ξεπλένει και να στραγγίζει με όλη της τη δύναμη, ώσπου να ’ρθει η ευλογημένη ώρα να τα ρίξει στα πανέρια για άπλωμα.

Ο Ισαάκ την έβλεπε μεγαλόσωμη και δυνατή να επιβάλλεται με την κορμοστασιά της, αντρογυναίκα, με τα μανίκια σηκωμένα ως τους αγκώνες, την ποδιά μόνιμα βρεγμένη και τις γαλότσες να τσαλαβουτούν στα απόνερα, μουσκεμένη στον ιδρώτα μέσα στους υδρατμούς, στα κρύα και τις ζέστες, να σκουπίζει κάθε τόσο με την ανάστροφη της παλάμης το μέτωπό της, όσο για το βήχα της ήταν πια συνήθειο της δουλειάς. Από τότε ο Ισαάκ μίσησε όχι μόνο τους εβραίους βιομήχανους και τραπεζίτες, αλλά και τους κάθε λογής αφεντάδες σε όποια φυλή κι αν ανήκαν, στα δεκαεπτά του, όταν αρρώστησε η μάνα του από χτικιό, έπιασε δουλειά στο καπνομάγαζο του Φερνάντεζ και στα είκοσι τρία του ήταν ήδη από τα ιδρυτικά μέλη της Φεντερασιόν.

Ο Ισαάκ Μεναχέμ μαντάλωσε την αυλόπορτα και επιτάχυνε το βήμα του, είχε κοντά μια ώρα ποδαρόδρομο και έπρεπε να βιαστεί μη χάσει τη βάρδια του, ο επιστάτης του, ο Σεΐτ εφέντης, δεν αστειευόταν, τις προάλλες είχε στερήσει τα μεροκάματα δυο εβραίων, το καπνομάγαζο του Φερνάντεζ, από τις πρώτες πολυώροφες καπναποθήκες της πόλης, απασχολούσε πάνω από πεντακόσιους εργάτες άνδρες και γυναίκες όλων των εθνοτήτων, τα τελευταία χρόνια είχε ξεπεράσει και την Oriental Tobacco Trading του βαρόνου Χέρτζοκ στην Καβάλα, γεγονός που σηματοδοτούσε την άνοδο του οθωμανικού εξαγωγικού καπνεμπορίου, ο Ισαάκ ήξερε καλά πως η άνοδος της παραγωγής οφειλόταν στα δικά τους χέρια, στην επεξεργασία και διαλογή των καπνών από τους πασταλτζήδες και τους ντεγκτσήδες, στις γυναίκες που δούλευαν στους φούρνους και στις ράφτρες που έραβαν τα διαλεγμένα δέματα για να αποθηκευτούν από τους στοιβαδόρους και να σταλούν στην Ανατολή, αλλά και την Αμερική και την Αγγλία, ο Μεναχέμ πέρασε στην ώρα του την πύλη του καπνομάγαζου, ο Στεφάν πίσω του κοντοστάθηκε και ρώτησε το γέρο με τη βρόμικη στολή αν έχουν ανάγκη από χέρια και πόσο πάει το μεροκάματο, του φύλακα του φάνηκε παράξενη η δεύτερη ερώτηση, τον περιεργάστηκε από τη κορφή ως τα νύχια και του απάντησε πως πρέπει να περιμένει το μεσιέ Σαντόζ, τον υπεύθυνο για το προσωπικό, ο Στεφάν του ζήτησε ακόμα να μάθει την ώρα που σχολούσε η βάρδια και φεύγοντας έφτυσε κατάχαμα χωρίς να τον ευχαριστήσει για την πληροφορία.

ο Δ. Δημητούλης γράφει για το βιβλίο «Σελανίκ» του Β. Τσιράκη

Ο Χάϊντεγκερ – θα πει ο Μίλαν Κούντερα – χαρακτηρίζει την ύπαρξη με τον πασίγνωστο τύπο in-der-Welt-sein, δηλαδή είναι εν τω κόσμω. Ο άνθρωπος δεν αναφέρεται στον κόσμο όπως το υποκείμενο αναφέρεται στο αντικείμενο, όπως το μάτι στον πίνακα, ούτε καν όπως ο ηθοποιός σ’ ένα σκηνικό θεάτρου. Ο άνθρωπος κι ο κόσμος είναι συνδεδεμένοι όπως το σαλιγκάρι με το καβούκι του: ο κόσμος αποτελεί μέρος του ανθρώπου, είναι η διάσταση του και, ενόσω ο κόσμος αλλάζει, η ύπαρξη αλλάζει επίσης.

Από την εποχή του Μπαλζάκ ο κόσμος του «είναι» μας, έχει ιστορικό χαρακτήρα κι οι ζωές των προσώπων ξετυλίγονται σ’ ένα διάστημα χρόνου σηματοδοτούμενο από ημερομηνίες. Το μυθιστόρημα δε θα μπορέσει ποτέ πια ν’ απαλλαγεί από αυτή την κληρονομιά του Μπαλζάκ. Ακόμη κι ο Γκομπρόβιτς, που εφευρίσκει φανταχτερές ιστορίες δεν ξεφεύγει από την κληρονομιά αυτή. Τα μυθιστορήματα του τοποθετούνται σ’ έναν εντελώς ιστορικό χρόνο. Δεν πρέπει όμως να συγχέουμε δύο πράγματα: υπάρχει από το ένα μέρος το μυθιστόρημα που εξετάζει την ιστορική διάσταση της ανθρώπινης μοίρας κι από το άλλο το μυθιστόρημα που είναι η εικονογράφηση μιας ιστορικής κατάστασης, μια μυθιστορηματική ιστοριογραφία». (Μίλαν Κούντερα, Η τέχνη του μυθιστορήματος, εκδ. Εστία, 1988 σελ.47-48)

Σ’ αυτό λοιπόν το είδος μυθιστορηματικής ανάπλασης της ζωής των ανθρώπων – που δεν είναι παρά η μοναδική και πρωτότυπη συμπύκνωση της ζωής των κοινωνιών, η οποία με τη σειρά της ξεδιπλώνεται μέσα σ’ ένα ιστορικά συγκεκριμένο και καθορισμένο χωρόχρονο – ανήκει το καινούριο μυθιστόρημα του Βασίλη Τσιράκη με τον τίτλο Σελανίκ. Σελανίκ είναι το όνομα υπό το οποίο «εγκαλούσε» τον εαυτό της και αναγνώριζε την πολύτροπη ύπαρξη της η Θεσσαλονίκη καθ’ όλη την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας.

Η Θεσσαλονίκη της περιόδου 1900-1916 είναι ο ανομοιογενής και ασύμμετρος ιστορικο-κοινωνικός χωρόχρονος τον οποίο επιχειρεί να αποτυπώσει ο Βασίλης Τσιράκης παρακολουθώντας και «καταγράφοντας» τη ζωή, τη δράση των πρωταγωνιστών του μυθιστορηματικού του δράματος με τρόπο αποστασιοποιημένο, αλλά όχι ουδέτερο και γι αυτό ακριβώς, διεισδυτικό. Αυτή ακριβώς η «αποστασιοποιημένη» προσέγγιση συνυπάρχει αρμονικά με μια αφήγηση ρέουσα, που ενίοτε γίνεται συναρπαστική, αλλά ποτέ ανυπόφορα γραμμική κατά την εκδιπλωσή της.

Το βιβλίο συναπαρτίζεται από την εισαγωγή και τρία μέρη. Η αφηγηματική περιπλάνηση του συγγραφέα ξεκινάει την παραμονή της πρωτοχρονιάς του 1900. Στο μεταίχμιο του χρόνου, στην παραμεθόριο της ιστορίας. Ένας συναρπαστικός αιώνας, ο 19ος, φεύγει. Είναι ο αιώνας των συγκλονιστικών επαναστάσεων, κοινωνικών και επιστημονικών άρρηκτα συνυφασμένων με τη τραγική διαλεκτική που συνόδευσε την ανάδυση και επικράτηση του καπιταλισμού. Είναι επίσης ο γενέθλιος αιώνας της μυθιστορηματικής αφήγησης ως δραστικής μορφής πρόσληψης της πραγματικότητας. Ο αιώνας του Μπαλζάκ και του Σταντάλ, αλλά και του Φλωμπέρ επίσης, του Ντοσογιέφσκι και τόσων άλλων.

Τον αιώνα αυτόν διαδέχεται ένας άλλος, ο 20ος, που – όπως γνωρίζουμε ήδη -  αποδείχτηκε επίσης σαγηνευτικός και τραγικός ταυτόχρονα. Ένας αιώνας που όταν ανέτελλε κρατούσε σφιχτά στην φαρέτρα του μαζί με τη μελαγχολία και τη θλίψη, μεγάλες λυτρωτικές υποσχέσεις και απελευθερωτικές επαγγελίες όχι πάντοτε εκτεθειμένες στο φως της ημέρας, αλλά περισσότερο προσβάσιμες στις «μυημένες» πρωτοπορίες.

Εκεί λοιπόν, στην παραμεθόριο του χρόνου και της ιστορίας διασταυρώνονται τυχαία, δηλαδή απροσδόκητα και απρόβλεπτα τρεις οικογένειες: Ανδρέας Ρηγάτος, Ζακ Σιτελής, Θωμάς Αποστόλωφ και οι απόγονοί τους που θα αποτελέσουν τα τέσσερα κεντρικά πρόσωπα του μυθιστορήματος, ο Διονύσης Ρηγάτος, ο Στεφάν Αποστόλωφ, ο Φαμπιάν Σιτελής και η Βικτωρία Ρηγάτου. Η τυχαία συνάντηση τελείται σ’ ένα ξενοδοχείο της Θεσσαλονίκης το «Όλυμπος Παλλάς» που ανήκει στον Ευγένιο Καρίβογλου, έναν εκ των δραστών της μυθιστορηματικής μας περιπέτειας. Αλλά το τυχαίο, όπως ξέρουμε, είναι ο ένας πόλος μιας ακατάλυτης σχέσης στην οποία ο άλλος είναι η αναγκαιότητα στα όρια της οποίας μια αξεπέραστη διαλεκτική αλληλοδιείσδυση πραγματώνεται.

Η Θεσσαλονίκη της περιόδου 1900-1916 είναι η ιστορικά συγκεκριμένη χωρο-χρονική μήτρα εντός της οποίας ξετυλίγεται μια πρωτότυπη διαλεκτική τοιχογραφία αντιθέσεων ταξικών, εθνικών, πολιτισμικών, αλλά, επίσης του προσωπικού και του συλλογικού, του τυχαίου και του αναγκαίου. Αλλά, όπως το τυχαίο είναι η διαμεσολαβημένη πραγμάτωση του αναγκαίου, έτσι και η προσωπική ιστορία είναι η ανεπανάληπτη, πρωτότυπη συμπύκνωση της συλλογικής-κοινωνικής ιστορίας.

Η Θεσσαλονίκη βέβαια, δεν είναι ένα κενό δοχείο στο οποίο τα τέσσερα πρόσωπα -πρωταγωνιστές επιβάλλουν με τρόπο αυθαίρετο τις επιθυμίες τους. Αντίθετα – όπως δείχνει ο Βασίλης Τσιράκης με γλώσσα μυθιστορηματική και όχι «διδακτική» – οι αντιθέσεις που υπάρχουν ανεξάρτητα από τη θέληση τους, οριοθετούν την ύπαρξη τους και τις δυνατότητες μετασχηματισμού της πραγματικότητας που διαθέτουν. Αντιθέσεις που εσωτερικεύονται με σύνθετο – και ενδεχομένως και μέσα από την «πανουργία» του ασυνειδήτου – τρόπο από τα υποκείμενα, ζωοποιώντας ταυτόχρονα την ύπαρξη τους. Άλλωστε, μόνο όταν τα υποκείμενα, ατομικά και συλλογικά, συνειδητοποιούν και αξιοποιούν στην πράξη τις αντιθέσεις και αναγκαιότητες που καθορίζουν τη ζωή τους, μπορούν να μετασχηματίσουν απελευθερωτικά τις συνθήκες ύπαρξης τους.

Αποκωδικοποιώντας αυτήν τη μοναδική σχέση ανάμεσα στα υποκείμενα και τη Θεσσαλονίκη, ένας σπουδαίος και αλησμόνητος μύστης αυτής της πόλης, ο Κωστής Μοσκώφ θα γράψει: «Είναι η συντακτική λειτουργία της, ο ρόλος της στη διοργάνωση, την εξειδίκευση και την προαγωγή της παραγωγής σ’ όλη την κεντρική Βαλκανική, ο ρόλος της από το μεσαίωνα ως την απελευθέρωση σαν κύριο βιοτεχνικό κέντρο, με τη συγκέντρωση των κοινωνικών στρωμάτων που προκαλεί, τη συμμαρτυρούμενη οξύτητα της κοινωνικής πάλης, που κάτω από το αποικιοκρατούμενο πολιτικό εποικοδόμημα οδηγεί σε αδιέξοδα ή σε ολοκαυτώματα τις συγκρούσεις, είναι αυτό που τρέπει όλες τις αδύναμες συνειδήσεις στην φυγή από την ιστορία, προς το Απόλυτο, αυτό όμως που πυκνώνει και την εμπειρία της ζωής και οδηγεί κάτω από τις κατάλληλες συνθήκες, άλλα κοινωνικά στρώματα στη διαρκή εγρήγορση στη διάρκεια της κοινωνικής πάλης». (Κωστής Μοσκώφ, Θεσσαλονίκη, τομή της μεταπρατικής πόλης, εκδ. Στοχαστής 1978 σελ 213).

Τα τρία μέρη του βιβλίου κλιμακώνονται χρονολογικά ως εξης: Το πρώτο μέρος Απρίλης 1903, Μάρτης 1909 το δεύτερο μέρος και Μάϊος 1916 το τρίτο.Η ταυτότητα του κάθε μέρους προσδιορίζεται από τα ιστορικά γεγονότα που διαδραματίζονται. Το 1903 οι αναρχοσοσιαλιστές Βαρκάρηδες οι οποίοι έχουν αποσπαστεί από την ΕΜΕΟ (εσωτερική μακεδονική επαναστατική οργάνωση), στις 20 Ιούλη 1903 εξαπολύουν μια σειρά από βομβιστικές επιθέσεις. Ανατινάσσεται η οθωμανική τράπεζα, βυθίζεται το Γουανταλκιβίρ. Με κύμα διωγμών απαντά η οθωμανική εξουσία.

Το 1909 η παρακμή της οθωμανικής αυτοκρατορίας συνεχίζεται. Η επανάσταση των νεότουρκων είναι σε εξέλιξη. Αλλά την ίδια χρονιά ιδρύεται στη Θεσσαλονίκη με ηγέτη τον Αβραάμ Μπεναρόγια η Φεντερασιόν, η οποία συμβάλλει δραστικά στην ανεξάρτητη πολιτική συγκρότηση της εργατικής τάξης και την υπέρβαση των εθνικιστικών διαιρέσεων στους κόλπους της.

Τέλος το 1916 έχουν προηγηθεί δύο Βαλκανικοί πόλεμοι, έχει εκραγεί ο πρώτος παγκόσμιος ιμπεριαλιστικός πόλεμος, ξεσπά ο αποκαλούμενος εθνικός διχασμός με τη σύγκρουση Βενιζέλου και Κων/νου στους κόλπους της αστικής τάξης.

Φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από την ενσωμάτωση της πολυεθνικής Θεσσαλονίκης στο ελληνικό κράτος. Μια πόλη που σύμφωνα με την επίσημη απογραφή του 1913 είχε εξήντα δύο χιλιάδες Εβραίους, σαράντα έξι χιλιάδες Τούρκους, σαράντα χιλιάδες Έλληνες, έξι χιλιάδες Βούλγαρους και τέσσερις χιλιάδες φραγκολεβαντίνους.(σελ 129 του βιβλίου).

Μια ακόμη ευκαιρία για την απόκρυψη της ιστορικής αλήθειας από τους κυρίαρχους ιδεολογικούς μηχανισμούς και ένας πρόσθετος λόγος για την ανάγνωση του βιβλίου του Βασίλη Τσιράκη. Για τη διαμόρφωση μιας αξιόπιστης εικόνας για τη Σελανίκ των αρχών του 20ου αιώνα, για πολλές από τις όψεις και τις αντιθέσεις που την διαπερνούσαν.

---------------------------------------------

Αναφορές:

aristeroblog.gr

ilesxi

ΑΥΤΟΚΡΙΤΙΚΗ ΣΕ 559 ΛΕΞΕΙΣ Του Κώστα Αρβανίτη

Στο καθημερινό σοκ που ο καθένας μας βρίσκεται παρακολουθώντας  την βίαιη επίθεση λόγων και μέτρων έρχεται δυναμικά  η αναγκαιότητα επανατοποθέτησης προτεραιοτήτων αξιών αναγκών και σχέσεων.

Σε αυτό τον καταιγισμό αποφασίζεις ποιοι είναι, ή πρέπει να είναι δίπλα, πλάι αντάμα και προς ποιο προορισμό.

Ποιοι σε αντέχουν και ποιους αντέχεις.
Ποιους αγαπάς και ποιους θα ήθελες να σε αγαπούν.
Πόσα «πρέπει» πρέπει να αντέχεις.

Στην κρίση πολιτικοιδεολογική αλλά και οικονομική καλείσαι, καλούμαστε, να επιλέξουμε όχι μόνο στρατόπεδο αλλά στάση, θέση που θα καθορίσει την ποιότητα και τον προσανατολισμό του νέου περιβάλλοντος .

Η τοποθέτηση σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι συγκυριακή καθώς από την άνοστή μου πείρα φαίνεται, ότι οι σχέσεις μας δεν μπορεί να χτίζονται ευκαιριακά και με όρους  άμετρου εγωισμού.

Μάθαμε να μιλάμε χωρίς να ακούμε, να ζητάμε χωρίς να δίνουμε, να ασκούμε σκληρή κριτική  χωρίς αυτοκριτική.

Μερικές φορές νοιώθω  ότι και οι ιδεολογικές προσεγγίσεις ήταν εξ αποστάσεως και εκ του ασφαλούς.

Με μια άμετρα εγωιστική θέση ισχύος από μερικά  βιβλία που διαβάσαμε  ή ακόμα και από νεανικές διαδρομές σε οργανώσεις και κόμματα που κουτσά στραβά μας «έμαθαν» να αποκωδικοποιούμε πιο εύκολα γεγονότα και καταστάσεις.

Είμαστε πολύ θυμωμένοι με αυτούς που δεν κατάλαβαν ή καθυστέρησαν να καταλάβουν.

Είμαστε πολλές φορές περισσότερο θυμωμένοι με τους αδύναμους κρίκους του συμβιβασμού, παρά με εκείνους που μας έφεραν σ αυτό το χάλι. Σα να μας βολεύει ακόμα και η τοποθέτηση του θυμού μας.

Παρατηρώ και με παρατηρώ…

Έχω  περισσότερο θυμό από σκέψη, περισσότερη οργή από εκτίμηση δίνοντας χώρο στα ανάξια ξεπετώντας τα συμπεράσματα με μια «έξυπνη» ατάκα που ενδεχομένως να δημιουργήσει εφήμερη αναγνώριση χωρίς βάθος και επεξεργασία.

Η ανάγκη - το συμφέρον - έπαιζε και παίζει ρόλο προεπιλογής των ανθρώπων που έπρεπε ή πρέπει να έχουμε κοντά μας ενώ το «θέλω» με όρους συναισθηματικούς ή  απρόβλεπτα ανθρώπινους όρους, περιορίζεται ηττημένο στις παρυφές του γραφικού.

Πολιτική του άθλιου παρόντος, μας έβαλε ξεκάθαρα στο δικό της στενό χώρο σε μια αντιπαράθεση κενού.

Αν υπάρχει δηλαδή  εναλλακτική πρόταση του βεβαιωμένου θανάτου, στην ρεαλιστικότητα της κηδείας και την αξιοπρέπεια της τελετής.

Οι υπεύθυνοι  τοποθετούνται …
Οι χαμένοι αλληλοσπαράσσονται … 

Η επιστροφή στην βιβλιοθήκη, η σύγκρουση με τις εφήμερες συμφεροντολογικές σχέσεις, η καταστροφή όλων των συμβιβασμών σε μια πορεία εξαγνισμού και νέας αρχής χωρίς βαρίδια ίσως να είναι μέρος της θεραπευτικής μας διαδρομής.

Σε μια  πόλη όπου οι άνθρωποι κυκλοφορούν εδώ και καιρό με σκυμμένο  κεφάλι.

Από την ήττα …
Ίσως από ντροπή …
Ίσως για να μην βλέπουν τα πρεζάκια που αργοσβήνουν…
Τους αστέγους που κρυώνουν …
Τους φασίστες που χτυπούν …
Τους Αστυνόμους που παρατηρούν…
Την ουρά των ανέργων που μεγαλώνει και ίσως ξαφνικά φωνάξει το όνομά σου…

Θαρρώ ότι σε μια τέτοια απόφαση ζωής, μόνος δεν μπορείς να πας. Η μοναξιά δεν βγάζει πουθενά …

Αξίζει να αρχίσεις πάλι να μοιράζεσαι μικρά θέλω, αλλά και τα  μεγάλα όνειρα που  θα χωρούν πολλούς, τους περισσότερους.
Για να αρχίσει πάλι ο χορός που σταμάτησε ξαφνικά στο μεσοδιάστημα της εφηβείας με την «ωριμότητα».
Εκεί που το «εγώ» προσπαθούσε να συναντήσει το «εμείς».
Και ο καθένας πριν πάει στην συνάντηση, στο συμπόσιο της γιορτής οφείλει να έχει ξεκαθαρίσει, πριν απαιτήσει τις αλλαγές στην στάση και την θέση του άλλου.

Αλλάζω για να τα αλλάξω όλα …

Το κείμενο ενδεχομένως να μη  σε αφορά…
Ήταν απλά μια μικρή προσπάθεια αυτοκριτικής σε 559 λέξεις.

----------------------------------
Προσυπογράφω. Είναι ακριβώς και η δική μου αυτοκριτική. Εκπληκτικό κείμενο.
Πηγή: http://kostasarvanitis.blogspot.gr/2012/11/559.html

Δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου. Τάσος Λειβαδίτης

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν' αγωνίζεσαι για την ειρήνη και για το δίκιο.
Θα βγεις στους δρόμους, θα φωνάξεις, τα χείλια σου θα ματώσουν απ' τις φωνές
το πρόσωπό σου θα ματώσει από τις σφαίρες μα ούτε βήμα πίσω.
Κάθε κραυγή σου μια πετριά στα τζάμια των πολεμοκάπηλων
κάθε χειρονομία σου σα να γκρεμίζεις την αδικία.
Και πρόσεξε: μη ξεχαστείς ούτε στιγμή.
Έτσι λίγο να θυμηθείς τα παιδικά σου χρόνια
αφήνεις χιλιάδες παιδιά να κομματιάζονται την ώρα που παίζουν ανύποπτα στις πολιτείες
μια στιγμή αν κοιτάξεις το ηλιοβασίλεμα
αύριο οι άνθρωποι θα χάνονται στην νύχτα του πολέμου
έτσι και σταματήσεις μια στιγμή να ονειρευτείς
εκατομμύρια ανθρώπινα όνειρα θα γίνουν στάχτη κάτω απ΄τις οβίδες.
Δεν έχεις καιρό
δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί ν' αφήσεις τη μάνα σου, την αγαπημένη ή το παιδί σου.
Δε θα διστάσεις.
Θ' απαρνηθείς την λάμπα σου και το ψωμί σου
θ' απαρνηθείς τη βραδινή ξεκούραση στο σπιτικό κατώφλι
για τον τραχύ δρόμο που πάει στο αύριο.
Μπροστά σε τίποτα δε θα δειλιάσεις και ούτε θα φοβηθείς.
Το ξέρω, είναι όμορφο ν' ακούς μια φυσαρμόνικα το βράδυ, να κοιτάς εν' άστρο, να ονειρεύεσαι
είναι όμορφο σκυμμένος πάνω απ΄ το κόκκινο στόμα της αγάπης σου
να την ακούς να λεει τα όνειρα της για το μέλλον.
Μα εσύ πρέπει να τ' αποχαιρετήσεις όλ' αυτά και να ξεκινήσεις
γιατί εσύ είσαι υπεύθυνος για όλες τις φυσαρμόνικες του κόσμου, για όλα τ' άστρα, για όλες τις λάμπες και για όλα τα όνειρα
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί να σε κλείσουν φυλακή για είκοσι ή και περισσότερα χρόνια
μα εσύ και μες στη φυλακή θα θυμάσαι πάντοτε την άνοιξη, τη μάνα σου και τον κόσμο.
Εσύ και μες απ' το τετραγωνικό μέτρο του κελιού σου
θα συνεχίζεις το δρόμο σου πάνω στη γη.
Κι όταν μες στην απέραντη σιωπή, τη νύχτα
θα χτυπάς τον τοίχο του κελιού σου με το δάχτυλο
απ' τ' άλλο μέρος του τοίχου θα σου απαντάει η Ισπανία.
Εσύ, κι ας βλέπεις να περνάν τα χρόνια σου και ν' ασπρίζουν τα μαλλιά σου
δε θα γερνάς.
Εσύ και μες στη φυλακή κάθε πρωί θα ξημερώνεσαι πιο νέος
αφού όλο και νέοι αγώνες θ' αρχίζουμε στον κόσμο
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
θα πρέπει να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό.
Αποβραδίς στην απομόνωση θα γράψεις ένα μεγάλο τρυφερό γράμμα στη μάνα σου
θα γράψεις στον τοίχο την ημερομηνία, τ' αρχικά του ονόματός σου και μια λέξη: Ειρήνη
σα νάγραφες όλη την ιστορία της ζωής σου.
Να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό
να μπορείς να σταθείς μπροστά στα έξη ντουφέκια
σα να στεκόσουνα μπροστά σ' ολάκερο το μέλλον.
Να μπορείς, απάνω απ' την ομοβροντία που σε σκοτώνει
εσύ ν' ακούς τα εκατομμύρια των απλών ανθρώπων που τραγουδώντας πολεμάνε για την ειρήνη.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
Τάσος Λειβαδίτης

---------------------
Ο Τάσος Λειβαδίτης (1922-1988) ήταν γιος του Λύσανδρου Λειβαδίτη και της Βασιλικής Κοντοπούλου. Γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τις σπουδές του διέκοψαν η γερμανική κατοχή και η συνακόλουθη ένταξή του στην Αντίσταση και στράτευσή του στην ΕΠΟΝ. Κατά τη διάρκεια της κατοχής πέθανε ο κατεστραμμένος οικονομικά πατέρας του και το 1951, ενώ ο ποιητής ήταν εξορισμένος στη Μακρόνησο, η μητέρα του. Είχε τέσσερα μεγαλύτερα αδέρφια, μια αδερφή και τρεις αδερφούς. Ο πατέρας του ήταν μεγαλέμπορος και τα παιδικά χρόνια του ποιητή ήταν ευτυχισμένα.

Τέλειωσε το γυμνάσιο στην Αθήνα. Το 1946 παντρεύτηκε τη Μαρία Στούπα, παιδική του φίλη και πολύτιμη σύντροφο σε ολόκληρη τη ζωή του, με την οποία απέκτησαν μια κόρη τη Βάσω. Την ίδια χρονιά πραγματοποίησε και την πρώτη του εμφάνιση στη λογοτεχνία με τη δημοσίευση του ποιήματός του Το τραγούδι του Χατζηδημήτρη στο περιοδικό Ελεύθερα Γράμματα. Το 1947 συνεργάστηκε στην έκδοση του περιοδικού Θεμέλιο. Την τετραετία 1948-1952 εξορίστηκε στο Μούδρο, τον Άη- Στράτη και τη Μακρόνησο μαζί με άλλους αριστερούς καλλιτέχνες και διανοούμενος, όπως ο Γιάννης Ρίτσος, ο Άρης Αλεξάνδρου, ο Μάνος Κατράκης και πολλοί άλλοι και συνέχισε να γράφει ποιήματα.

Το 1952 σημειώθηκαν οι εκδόσεις των έργων του Μάχη στην άκρη της νύχτας και Αυτό το αστέρι είναι για όλους μας. Τρία χρόνια αργότερα οδηγήθηκε σε δίκη στο Πενταμελές Εφετείο με αφορμή την ποιητική συλλογή του Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου και αθωώθηκε πανηγυρικά. Σταθμό στην ποιητική του διαδρομή και σχηματικό ορόσημο της πορείας του προς τη δεύτερη, εσωτερικότερη και υπαρξιακής αγωνίας, φάση της δημιουργίας του αποτέλεσε κατά τους θεωρητικούς της λογοτεχνίας το βιβλίο του Οι γυναίκες με τ’ αλογίσια μάτια (1958 Το 1961 πήρε μέρος σε συναυλίες του Μίκη Θεοδωράκη ανά την ελληνική επαρχία, απαγγέλλοντας ποιήματά του και συνομιλώντας με το κοινό.

Την ίδια χρονιά συνεργάστηκε στο σενάριο με τον Κώστα Κοτζιά και έγραψε τους στίχους των τραγουδιών (η μουσική του Θεοδωράκη) για την ταινία του Αλέκου Αλεξανδράκη Συνοικία το όνειρο, που αποτέλεσε σταθμό στην ιστορία του νεορεαλιστικού ελληνικού κινηματογράφου και απαγορεύτηκε από τη λογοκρισία.). Συνεργάστηκε με την εφημερίδα Αυγή (1954-1980 με μια διακοπή κατά την επταετία της δικτατορίας του Παπαδόπουλου), το περιοδικό Επιθεώρηση Τέχνης (1962-1966), όπου δημοσίευσε πολιτικά και κριτικά δοκίμια. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Παπαδόπουλου έμεινε άνεργος και ασχολήθηκε για βιοποριστικούς λόγους με μεταφράσεις και διασκευές λογοτεχνικών έργων σε διάφορα λαϊκά περιοδικά · παράλληλα στράφηκε με νοσταλγία προς το παρελθόν αδυνατώντας να δεχθεί τη σκληρότητα της πραγματικότητας της εποχής, στάση που αντικατοπτρίζεται στην ποίησή του αυτής της περιόδου με έμφαση στο Νυχτερινό επισκέπτη. Το 1986 εξέδωσε τη συλλογή του Βιολέτες για μια εποχή που θεωρήθηκε ως το κύκνειο άσμα του.

Ο Τάσος Λειβαδίτης πέθανε στην Αθήνα, στο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο από ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής, σαν σήμερα, 30 Οκτωβρίου του 1988. Μετά το θάνατό του εκδόθηκαν χειρόγραφα ανέκδοτα ποιήματά του με τον τίτλο Χειρόγραφα του Φθινοπώρου. Τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο ποίησης στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας στη Βαρσοβία (1953 για τη συλλογή του Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου), το πρώτο βραβείο ποίησης του Δήμου Αθηναίων (1957 για τη συλλογή του Συμφωνία αρ.Ι), το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1976 για τη συλλογή Βιολί για μονόχειρα), το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1979 για το Εγχειρίδιο ευθανασίας). Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.

Στίχοι του μελοποιήθηκαν από το Μίκη Θεοδωράκη , το Μάνο Λοΐζο , το Γιώργο Τσαγγάρη και άλλους έλληνες συνθέτες. Η ποίηση του Τάσου Λειβαδίτη κυριαρχείται από την σπαρακτική υπαρξιακή του αγωνία, η οποία εκδηλώνεται αρχικά ως έκφραση τρυφερότητας και συμπόνιας στα πλαίσια του αισιόδοξου σοσιαλιστικού ρεαλισμού και στη δεύτερη φάση του έργου του ως εσωτερική αναδίπλωση και αναζήτηση του νοήματος της ζωής στο παρελθόν μετά από τη διάψευση των προσδοκιών και την προδοσία του καλλιτέχνη ως αγωνιστή για έναν καλύτερο κόσμο. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Τάσου Λειβαδίτη βλ. Αργυρίου Αλεξ., «Τάσος Λειβαδίτης», Η ελληνική ποίηση· Η πρώτη μεταπολεμική γενιά, σ.390-391. Αθήνα, Σοκόλης, 1982, Κουβαράς Γιάννης, «Χρονολόγιο Τάσου Λειβαδίτη (1922-1938)», Διαβάζω 228, 13/12/1989, σ.20-24 και Τσιριμώκου Λίζυ, «Λειβαδίτης Τάσος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 5. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1986. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
---------------

Ασφαλής κατεύθυνση
Κι επειδή τα οικονομικά μου πήγαιναν όλο και στο
χειρότερο, άρχισα να γίνομαι εφευρετικός: κατέβαινα,
λόγου χάρη, στο υπόγειο όπου βρισκόταν ένα παλιό
χαλασμένο ρολόι, το έβαζα στην πιο κρίσιμη ώρα και
περίμενα - κι ας είναι ευλογημένο τ' όνομα του Θεού, ποτέ
δεν έπεσα έξω, ύστερα, υπερήφανος, πήγαινα στο οινομαγειρείο,
όπου ο ατμός απ' τις κατσαρόλες με γέμιζε
θρησκευτικές σκέψεις, συνωστιζόταν ο φτωχόκοσμος, μέθυσοι
με ποδοπατημένα καπέλα, λόγια χιλιοειπωμένα, σαν
τις εποχές, ώσπου, τέλος, πιωμένος, έπαιρνα από πίσω
κάποιον απ' τους νεκρούς μου κι έτσι έβρισκα πάντα το
σπίτι μου...

Από την ανθολογία Ποιήματα που αγαπήσαμε
(επιμ.: Γ.Μαρκόπουλος-Κ.Νικολάκης), εκδόσεις Εκάτη 2009)

-------------------------
Αναφορές:
Άρθρο της Κρυσταλίας Πατούλη
Πηγή: tvxs.gr

Η χούντα στον τύπο μας αφορά όλους. Του Θέμη Τζήμα

Επειδή τα πράγματα παίρνουν αστραπιαία μια άγρια και επικίνδυνη τροπή: α) σύλληψη Κώστα Βαξεβάνη, β) κόψιμο εκπομπής στη ΝΕΤ του Κ. Αρβανίτη - Μ. Κατσίμη και σήμερα γ) Πρωτοφανές περιστατικό σύλληψης μετά από δημοσίευση φωτογραφιών στο Facebook, θεωρώ πολύ σημαντικό το παρακάτω άρθρο του Θέμη Τζήμα, το οποίο και παραθέτω αυτούσιο.

Α.Μ.

***

Έχουμε και λέμε: ένα ξένο μέσο φιλοξενεί καταγγελίες για βασανιστήρια στη ΓΑΔΑ. Ο υπουργός Δικαιοσύνης της χώρας, χωρίς να έχει ζητήσει τη διενέργεια ΕΔΕ ως ώφειλε και χωρίς να έχει ζητήσει την παρέμβαση της δικαιοσύνης όπως έπρεπε να κάνει, βγαίνει στη  Βουλή και απαξιώνει τις καταγγελίες. Αποφαίνεται μόνος του ότι ουδέποτε έλαβαν χώρα οι βασανισμοί και εγκαλεί όσους ζητούν διερεύνηση του ζητήματος.

Λίγες ημέρες αργότερα η ιατροδικαστική έκθεση τον ξεμπροστιάζει, τόσο τον ίδιο, όσο και τα χουντικά στεγανά βασανιστών, στην αστυνομία. Η έκθεση αποφαίνεται ότι τα βασανιστήρια όντως έλαβαν χώρα. Τα εγχώρια ΜΜΕ θάβουν το θέμα, όπως το είχαν θάψει και στην αρχή. Ο υπουργός αισθανόμενος ασφάλεια από τη μιντιακή ομερτά δε ζητά συγγνώμη, δεν παραιτείται, δε ζητά καν να ξεκινήσει άμεση διερεύνηση σχετικά με το τι συμβαίνει κάτω από τη μύτη του- αν όντως είναι τόσο “αθώος”. Η κυβέρνηση το ίδιο. Ο πρωθυπουργός εκστομίζει λόγους περί “άκρων”, δημοκρατίας και πατριωτισμού, ενόσω ανέχεται- στην καλύτερη περίπτωση- το χουντικό άκρο βασανιστών να θεριεύει μέσα στο κράτος.

Δύο δημοσιογράφοι, της δημόσιας τηλεόρασης σχολιάζουν το ζήτημα και αναρωτιούνται πώς είναι δυνατόν ο υπουργός να είχε καταλήξει προτού γίνει έρευνα ότι το τα βασανιστήρια ουδέποτε έλαβαν χώρα. Λίγες ώρες μετά, η εκπομπή τους έχει κοπεί από τη δημόσια τηλεόραση και οι ίδιοι μάλλον απολύονται.

Δεν είναι κάποια χώρα του Καυκάσου, από εκείνες που οι πρόεδροί τους δεν έχουν αλλάξει την τελευταία εικοσαετία, ούτε της Μ. Ανατολής ή της Αφρικής. Πρόκειται για την Ελλάδα των μνημονίων, του χρυσαυγίτικου λόγου, των χουντικών στεγανών, του “πολέμου κατά των άκρων”, που αφορά βεβαίως όλως τυχαίως μόνο την αριστερά.

Εδώ και δεκαετίες στον τύπο της χώρας χτίζεται ο αυταρχισμός, η φίμωση, η παραπληροφόρηση και η συσκότιση. Δε χρειάζονται πολλές αναλύσεις για το πώς γίνεται αυτό: αρκεί να διαβάσει κανείς για παράδειγμα τις αναλύσεις της αμερικανικής πρεσβείας σχετικά με το ρόλο που παίζουν τα ΜΜΕ στην Ελλάδα ως εργαλεία προώθησης επιχειρηματικών συμφερόντων. Αρκετοί έχουν και έχουμε μιλήσει για αυτά. Οι περισσότεροι βέβαια δεν έχουν βήμα. Ακόμα και το διαδίκτυο σε μερικές νησίδες αξιοπρέπειας πατάει, καθώς κατά τα άλλα κατακλύζεται από εκβιαστικά blogs και υπερπληροφόρηση που συνειδητά κατατείνει στη σύγχυση.

Αρκεί να θυμηθεί επίσης πόσες φορές ψήφισε τους τηλεϋπουργούς και τηλεβουλευτές, πόσες φορές θαμπώθηκε από τους επαγγελματίες “διαμορφωτές κοινής γνώμης” και από τον πολιτικώς ορθό λόγο. Και βεβαίως πού οδήγησαν οι παραπάνω τη χώρα, πόσο ανεπαρκή φάνηκαν τα δημιουργήματα της τηλεοπτικής χούντας μέσα στην κρίση, όταν η χώρα τους χρειάστηκε. Πόσο χυδαίοι φαντάζουν σήμερα οι τηλεοπτικοί παπαγάλοι.

Η κρίση στο χώρο του τύπου πριν να γίνει οικονομική ήταν δεοντολογική, δημοσιογραφική. Τόσο στο κέντρο, όσο και στην περιφέρεια. Η οικονομική κρίση επιδείνωσε ραγδαία την καρτελοποίηση του τύπου. Οι απολύσεις μη αρεστών δημοσιογράφων, οι παρεμβάσεις του επιχειρηματία ιδιοκτήτη στη δημοσιογραφική δουλειά έγιναν ακόμα εντονότερες.

Όλα αυτά είναι μάλλον γνωστά. Ωστόσο το κόψιμο της εκπομπής των Κατσίμη- Αρβανίτη αποτελεί ένα ακόμα σημείο καμπής.

Πρώτον γιατί δεν υπάρχει η παραμικρή, έστω νομικοφανής δικαιολογία. Απλά κόπηκαν γιατί δεν άρεσαν στον υπουργό, στην κυβέρνηση και στη διορισμένη από την τελευταία διοίκηση της ΕΡΤ.  Ακολουθεί το κόψιμό τους, αυτό ενός δημοσιογράφου της ΕΤ3, που τόλμησε να αναφερθεί στις διαμαρτυρίες πολιτών την 26η Οκτωβρίου.  Η χυδαιότητα της λογοκρισίας επιτελεί εκπαιδευτικό ρόλο. Δε θα υπάρχουν ευγένειες πλέον, δε θα γίνεται ανεκτή ούτε η παραμικρή νύξη.

Δεύτερον, γιατί δεν πρόκειται απλά για υπόθεση κομματικής λογοκρισίας αλλά συστημικής. Δεν πρέπει από εδώ και πέρα να υπάρξει η παραμικρή νησίδα άλλης άποψης. Ούτε στον παραδοσιακό έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο, ούτε στο διαδίκτυο, ούτε στην τέχνη και στη διανόηση. Ισοπέδωση. Άλλοτε με απολύσεις και βία, άλλοτε με δυσφήμηση και δικαστικές εμπλοκές.

Τρίτον, γιατί γίνεται σε μια δημόσια τηλεόραση που έκανε ορισμένα θετικά βήματα τα προηγούμενα χρόνια. Τέταρτον και στη βάση των προηγουμένων, διότι ο πλήρης έλεγχος του τύπου αποτελεί ακόμα μια κρίσιμη επιλογή στην κατεύθυνση της αυταρχικοποίησης, διά του μιθριδατισμού. Συνηθίζουμε να πέφτει ξύλο σε παραστάσεις που δεν αρέσουν στους χρυσαυγίτες, να γίνονται βασανιστήρια και κανείς να μη διώκεται, να αναπτύσσεται στρατός στους δρόμους των πόλεων, να λειτουργεί επιλεκτικά η δικαιοσύνη, να μην υπάρχει δημόσιο βήμα για όποιον δε λέει αυτό που απαιτεί κάθε φορά το κατεστημένο της χώρας.

Δεν έχουμε αντιληφθεί φαίνεται ότι ο τύπος και δη ο ηλεκτρονικός αποτελεί ισχυρό όπλο στα χέρια του κατεστημένου. Ο συσχετισμός ισχύος δεν αποτυπώνεται στον τύπο, φτιάχνεται – εν πολλοίς και- διά του τύπου.

Θα μου πείτε, η άμυνα απέναντι σε όλα αυτά εξαρτάται μόνο από το ζήτημα Αρβανίτη-Κατσίμη; Όχι είναι η απάντηση. Όχι μόνο. Αλλά και από αυτό. Οι εκτροπές ποτέ δε γίνονται τόσο αιφνιδιαστικά όσο νομίζουν οι περισσότεροι. Χτίζονται σιγά - σιγά. Με μικρά, επιφανειακώς αποσπασματικά γεγονότα. Το μεγάλο χτύπημα, το καταλυτικό έρχεται σε ένα βράδυ, μετά το οποίο η ζωή σου έχει αλλάξει. Γιατί δεν είδες το νήμα που συνδέει τα επιμέρους γεγονότα.

----------------------
Πηγή:tvxs.gr

Το ρέκβιεμ των εκλογών για το Συμβούλιο Ιδρύματος - (των Καθηγητών του Π.Θ. Νίκου Δαναλάτου, Βύρωνα Κοτζαμάνη, Ρίκας Μπενβενίστε, Νικήτα Μυλόπουλου)

Αγαπητές και αγαπητοί συνάδελφοι,

θα είχαμε πολλά να πούμε τόσο για τη διαβεβαίωση (;) που δίδουν κάποιοι υποψήφιοι ότι αυτά που λένε για το Συμβούλιο είναι «ακομμάτιστα» όσο και για την επίκληση ορισμένων από αυτούς της «κοινής λογικής». Θα τα παραβλέψουμε για την ώρα … Παρατηρούμε ωστόσο ότι σιγή ιχθύος διαδέχεται τη σιωπή των αμνών… Υποψήφιοι για το Συμβούλιο μας κοινοποιούν τις θέσεις τους  λίγες μέρες πριν την ημέρα των εκλογών, άλλοι δεν θεωρούν ότι έχουν οποιαδήποτε υποχρέωση να μας εκθέσουν το γιατί ενδιαφέρονται να εκλεγούν, και μερικοί άλλοι επαίρονται για τη συμμετοχή τους στα κοινά, στο πρόσφατο παρελθόν, χωρίς τον στοιχειώδη απολογισμό του έργου τους. Οι θέσεις των τελευταίων αυτών (πέρα ίσως από εκείνες που ανέπτυξαν κατά την επίσκεψή τους στα Τρίκαλα), παραμένουν θολές. Στα κρίσιμα ερωτήματα (λ.χ. δίδακτρα, αντιμετώπιση της μη-χρηματοδότησης, συγχωνεύσεις/σχέδιο Αθηνά, απολύσεις προσωπικού) εξακολουθούν να μην απαντούν…

Αγαπητοί συνάδελφοι,

επειδή από τα μηνύματα που διακινούνται στη λίστα, είναι εμφανής η ανικανότητα διαλόγου με επιχειρήματα που να απαντούν στις πραγματικές θέσεις του «αντιπάλου», και όχι στις διαστρεβλωμένες, υποτιθέμενες θέσεις ενός εχθρού που κατασκευάσαμε καταπώς μας βολεύει, θα θέλαμε να επαναλάβουμε μερικά από όσα έχουμε κατά καιρούς υποστηρίξει, είτε συλλογικά είτε κατά μόνας:

1.Ο νέος νόμος ΕΙΝΑΙ άρρηκτα δεμένος με τα μνημόνια και ως τέτοιος πρέπει να αντιμετωπιστεί. Αναγνωρίζουμε τη σημασία της «ιστορικής τυχαιότητας», γνωρίζουμε όμως καλά ότι σήμερα οι τραγικές μειώσεις των μισθών μας και η πρωτοφανής για οποιονδήποτε άλλο δημόσιο χώρο, υποχρηματοδότηση, δεν είναι άσχετες ούτε με την εκστρατεία δυσφήμησης και απαξίωσης του Δημόσιου Πανεπιστημίου, ούτε με τα συμφέροντα που επιδιώκουν την ίδρυση ιδιωτικών «πανεπιστημίων». Όποιος θέλει να εθελοτυφλεί και να πιστεύει σε «συμπτώσεις» (όπως πχ. ο συνάδελφος κ. Μποντόζογλου, ο οποίος θεωρεί ότι «η άμεση συσχέτιση του ενός με το άλλο είναι παραπλανητική (sic)» μη δυνάμενος (;) να διακρίνει τις σχέσεις αιτίου και αιτιατού) ξεπερνά τα όρια της αφέλειας και εισέρχεται στον χώρο της (πολιτικής ή ατομικής) σκοπιμότητας.

2.Ο νέος νόμος ΔΕΝ είναι ούτε καλύτερος ούτε δημοκρατικότερος απ’ τον 1268. Το μοντέλο διοίκησης είναι αυταρχικότερο, χωρίς θεσμικά αντίβαρα και λογοδοσία. Παραπέμπει δε έμμεσα σε μοντέλα συστημάτων που έχουν καταρρεύσει και τα οποία οι υποστηρικτές του νόμου έχουν στηλιτεύσει: οι 8+1 «επιλέγουν» τους 6, και όλοι μαζί «επιλέγουν» τους υποψηφίους Πρυτάνεις, ο τελικός νικητής ορίζει τους αντιπρυτάνεις και εν συνεχεία συνεχίζουν διορίζοντας σε θέσεις κλειδιά τους υπόλοιπους. Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας: το είδος του πανεπιστημίου-επιχείρησης που αποβλέπει να εγκαθιδρύσει το μοντέλο αυτό, το επιτάσσει η νεοφιλελεύθερη αντίληψη για την κοινωνία και όχι κάποια υποτιθέμενη κοινή λογική. Και είναι έτσι διαρθρωμένη η νέα μορφή διοίκησης ακριβώς για να υπηρετήσει τις μνημονιακές επιταγές στα ΑΕΙ. Σε κάθε περίπτωση δε η επίκληση, ως υπόδειγμα αδυναμίας, των δυσλειτουργιών του προηγούμενου νόμου, από τους ίδιους που είτε ευθύνονται για τις δυσλειτουργίες του, είτε έστω τις εκμεταλλεύθηκαν, θυμίζει το ρητό «πρώτα του’βγαλαν τα μάτια, και μετά τον κοροϊδεύαν για τυφλό». Προφανώς όταν συγκαλείς 5 φορές τον χρόνο τη Σύγκλητο ενός ιδρύματος, μετά μπορείς να την κατηγορείς εκ του ασφαλούς ως αναποτελεσματική…

3.Η επίκληση του μοντέλου από «αλλού» που επιτέλους θα κάνει τα Πανεπιστήμιά μας όπως αυτά του εξωτερικού, δεν μπορεί παρά να μας θυμίζει τη μαντάμ Σουσού. Ας υπενθυμίσουμε ότι στην έκθεση του Δικτύου Ευρυδίκη για την Τριτοβάθμια εκπαίδευση, στην οποία παραπέμπει στο κείμενό της (¨Εθνική στρατηγική για την Ανώτατη Εκπαίδευση», σ. 12) η πρώην υπουργός Παιδείας, μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι: «Σε όλη την Ευρώπη παρατηρείται μια γενική τάση θέσπισης συμβουλευτικών ή εποπτικών οργάνων, τα οποία εποπτεύουν ή παρακολουθούν τις επιχειρησιακές, εκπαιδευτικές και οικονομικές δραστηριότητες των ιδρυμάτων και αποτελούνται αποκλειστικά ή κατά το μεγαλύτερο μέρος από εξωτερικούς φορείς. Στο ένα τρίτο […μόνο] των χωρών περίπου, το εποπτικό όργανο είναι και όργανο λήψης αποφάσεων»(δική μας υπογράμμιση και τονισμός)

Η τάση στην οποία αναφέρεται η έκθεση του Δικτύου προφανώς δεν είναι άσχετη, για μας,  με την εν γένει προσπάθεια ελέγχου, καθυπόταξης και κερδοσκοπίας επί της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και της Έρευνας. Αποσιωπούνται δε, για προφανείς λόγους, σημαντικές λεπτομέρειες σχετικά με τον χαρακτήρα των εξωτερικών φορέων (δημόσιοι ή ιδιωτικοί, εκλεγμένοι, αιρετοί, ή απλά γνωστοί κάποιων) και τη σχέση τους (χρηματοδότες, τοπική αυτοδιοίκηση;). Το μοντέλο της εκλογής από τους εσωτερικούς πάντως έχει εφαρμοσθεί σε ελάχιστες περιπτώσεις. Απέχει λοιπόν μακράν από την πραγματικότητα ο ισχυρισμός μερικών ότι τα όργανα με εξωτερικούς φορείς είναι όργανα λήψης αποφάσεων παντού και μια ματιά στους σχετικούς πίνακες το επιβεβαιώνει: σε όλη την Ευρώπη (εκτός της Μάλτας και του Γερμανόφωνου Βελγίου!!!) οι έχοντες τον εκτελεστικό έλεγχο (Πρυτάνεις, Αντιπρυτάνεις, Διευθυντές κλπ) επιλέγονται εσωτερικά, και σε λίγες περιπτώσεις διορίζονται εξωτερικά από εποπτεύοντα φορέα (βλ. διάγραμμα 2.3. σελ. 37 του κειμένου «Διακυβέρνηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ευρώπη»). Επομένως, αποτελεί κατάφωρη διαστροφή της πραγματικότητας ο ισχυρισμός ότι μοντέλα διοίκησης παρόμοια με αυτό που καλούμαστε να υπηρετήσουμε σε αυτές τις εκλογές,  λειτουργούν σε όλες τις προηγμένες χώρες και εφαρμόζονται στα ΑΕΙ των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών.

4.Η έκθεση του δικτύου Ευρυδίκη για την Τριτοβάθμια εκπαίδευση στην οποία αναφερόμαστε είναι γενικά περιγραφική - όπως και σχεδόν όλα τα έγγραφα στη σχετική ιστοσελίδα– δίχως αξιολόγηση των πολιτικών που περιγράφονται και των συνεπειών τους. Στις περισσότερες χώρες όπου εφαρμόστηκαν παρόμοια μοντέλα, τα αποτελέσματα ήταν τα παρακάτω, ή παρόμοια:

·      μείωση των θεωρητικών μαθημάτων και ραγδαία πτώση του μορφωτικού επίπεδου και της ικανότητας κριτικής σκέψης των φοιτητών

·      κλείσιμο τμημάτων, απολύσεις διδασκόντων, υποχρεωτικές μετακινήσεις ή/και μετατάξεις σε άλλες υπηρεσίες μόνιμων μελών ΔΕΠ

·      αύξηση των κοινωνικών ανισοτήτων μεταξύ των φοιτητών, μείωση των «ευκαιριών» για τα παιδιά των υπάλληλων τάξεων

·      περιορισμός του δικαιώματος αυτοδύναμης διδασκαλίας πανεπιστημιακών και ερευνητών

·      περιορισμός της ελευθερίας στην έρευνα πανεπιστημιακών και ερευνητών, και συνακόλουθη υποβάθμιση της βασικής έρευνας, και

·      προσφυγή των οικογενειών στα φοιτητικά δάνεια

Είναι δε τουλάχιστον κωμικό, το να συνδέεις τη σημερινή ανεργία των νέων επιστημόνων στην Ελλάδα και το επίπεδο παρεχόμενων σπουδών, με τα μοντέλα διοίκησης των ΑΕΙ. Ας υπενθυμίσουμε σε όσους «αφελείς»  συναδέλφους το ισχυρίζονται, ότι η ανεργία έχει άμεση σχέση με το μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης της κάθε χώρας και τη θέση της στον διεθνή καταμερισμό της εργασίας, και ότι στα Πανεπιστήμιά μας, παρόλα τα προβλήματά τους, το επίπεδο παρεχόμενων σπουδών είναι (αλλά για πόσο καιρό ακόμη…) ικανοποιητικό. Αλλιώς, οι αντιθέτως επιχειρηματολογούντες θα πρέπει να μας εξηγήσουν πώς η τεράστια πλειοψηφία των αποφοίτων μας που συνεχίζει μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό επιτυγχάνει (εκτός κα αν μας αποδείξουν ότι τις σπουδές αυτές συνεχίζουν μόνον οι άριστοι….).

5.Με ένα περίεργο τρόπο, οι υπερασπιστές του νέου νόμου, και της εφαρμογής του, έχουν ξεχάσει την ύπαρξη και τον ρόλο των «εξωτερικών» στα Συμβούλια. Το πολύ –πολύ αυτοί να αναφέρονται ως πρόσωπα έτοιμα να «πειστούν» από τους «εσωτερικούς», που τα ξέρουν και καλύτερα. Δεν έχουμε διαβάσει πουθενά, ούτε μία, έστω ελάχιστα πειστική πρόταση ή σκέψη, για το σε τι ακριβώς χρειάζονται οι «εξωτερικοί», πέρα από τα γνωστά περί συμβουλευτικού ρόλου, μετάδοση εμπειρίας, ανοίγματος στην κοινωνία κλπ, με τα οποία καθόλου δεν διαφωνούμε. Όμως, στο ερώτημα γιατί πρέπει να είναι οπωσδήποτε στα Συμβούλια με δικαίωμα ψήφου, ακόμη αναμένουμε πειστικές απαντήσεις. Αντιθέτως, ως λίγο υποψιασμένοι πολίτες, και ζώντας μία συγκυρία λυσσαλέας επίθεσης από διάφορα κέντρα και παράκεντρα της «κοινωνίας», έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε ότι ο ρόλος των εξωτερικών μπορεί και να μην αποβεί τόσο ουδέτερος, ούτε τόσο αθώος. Αρκεί κανείς να σκεφτεί τα οικονομικά μεγέθη των πανεπιστημίων (ακίνητη περιουσία, επιτροπή ερευνών, κληροδοτήματα) και το πάρτι που γίνεται τριγύρω μας με οργανισμούς με πολύ μικρότερη περιουσία, και τις ανάλογες διαδικασίες ξεπουλήματος (fasttrack). Εδώ λοιπόν, και μόνη η διατύπωση επιφυλάξεων, είναι εκ των προτέρων παγιδευμένη, από τη γνωστή κουτοπόνηρη επιχειρηματολογία: όποιος δεν θέλει τους εξωτερικούς είναι ξενόφοβος, εσωστρεφής και εθνικιστής!!! 

Τα παραπάνω σημεία είναι μερικά από τα επιχειρήματα που έχουμε κατά καιρούς πει και γράψει, τόσο εμείς όσο και πλήθος συναδέλφων μας στα άλλα Πανεπιστήμια. Επομένως, η σιωπή και η μη-συζήτηση δεν αφορούν εμάς, αλλά τους υπερασπιστές του νόμου, και κυρίως, το νέο είδος συναδέλφων, που είναι «κατά του νόμου, αλλά υπέρ της εφαρμογής του». Εμείς εξακολουθούμε να πιστεύουμε πως οι εκλογές αυτές, εάν γίνουν, θα είναι η αρχή μιας προδιαγεγραμμένης πορείας παρακμής και διάλυσης. Γι αυτό και επιμένουμε στην αποχή, και καλούμε τους συναδέλφους μας να πράξουν το ίδιο.

Απ’ την άλλη, δεν υπερασπιζόμαστε καθόλου το υπάρχον σύστημα, όπως τεχνηέντως μας κατηγορούν. Απλώς έχουμε πάψει να πιστεύουμε σε μονόδρομους. Είμαστε υπέρ των αλλαγών που -εκτός των άλλων- θα ενισχύσουν τη διαφάνεια, τη συλλογικότητα, τις δημοκρατικές διαδικασίες στην εκλογή και στη λήψη αποφάσεων, τη λογοδοσία των εκλεγμένων εκπροσώπων μας σε όλα τα επίπεδα, την άμβλυνση των εξαρτήσεων. Εμείς ζητάμε από καιρό, και σε κάθε ευκαιρία, τη χωροταξική αναδιοργάνωση των πανεπιστημίων. Αλλά με όρους ακαδημαϊκούς και όχι μπακάλικου. Με οργανωμένο σχέδιο, και όχι με το «ό,τι εξέχει και είναι ακριβό να κοπεί».  Είμαστε υπέρ μίας άλλης λογικής στη διαχείριση των κοινών, την έχουμε ήδη εκφράσει και, στο μέτρο των δυνατοτήτων μας προσπαθούμε, ο καθένας από εμάς στον χώρο του, να την ακολουθεί. Επιμένουμε ότι η δημοκρατία δεν είναι ηλεκτρονικό παιχνίδι, ούτε εποχιακή απασχόληση που εξαντλείται σε εκλογές και ψηφοφορίες (οι οποίες άλλωστε δεν έχουν πάψει να διεξάγονται και σε "μη δημοκρατικά" καθεστώτα). Θεμελιώνεται στον συνεχή διάλογο και την υποχρέωση της διαρκούς συμμετοχής στα κοινά.

Με εκτίμηση,

Νίκος Δαναλάτος, Τμήμα ΓΦΠΑΠ, Σχολή Γεωπονικών Επιστημών

Βύρων Κοτζαμάνης, Τμήμα ΜΧΠΠΑ, Πολυτεχνική Σχολή

Ρίκα Μπενβενίστε, Τμήμα ΙΑΚΑ, Σχολή Επιστημών του Ανθρώπου

Νικήτας Μυλόπουλος, Τμήμα ΠΜ, Πολυτεχνική Σχολή

Η κατάρα των Ελλήνων - του πιτσιρίκου

Ανήμερα της δημοσίευσης της περίφημης λίστας Λαγκάρντ από το HotDoc και τον Κώστα Βαξεβάνη, παραμονή της επετείου της 28ης Οκτωβρίου 2012, ανακοινώθηκε η αυτεπάγγελτη δίωξή του από την Εισαγγελία. Αντί να τον επαινέσουν θέλουν να τον συλλάβουν. Επιλεκτική δικαιοσύνη για ακόμη μια φορά: αν συγκαλύπτεις την αλήθεια είσαι ελεύθερος, αν τη δημοσιεύεις συλλαμβάνεσαι. Δεν υπήρχε βέβαια καμμία αυτεπάγγελτη δίωξη για αυτούς που την είχαν 2 χρόνια και την απέκρυβαν, για τα εγκλήματα ακόμη και βουλευτών της Χ.Α. ενάντια στους μετανάστες, το ίδιο. Κι ενώ θα περίμενε κανείς να είναι πρώτο θέμα στα ΜΜΕ τα ονόματα της λίστας, είναι αυτό της δίωξης του δημοσιογράφου. Κι ενώ θα περίμενε κανείς. επίσης, όλοι οι συνάδελφοί του να τον συμπαρασταθούν, μόνο η Ακρίτα κι ο πιτσιρίκος ώς αυτή την στιγμή τον συμπαραστέκονται. Από τα κόμματα δε, προς τιμήν του μόνο ο Συριζα. Δημοσιεύω παρακάτω αυτούσια μια ανάρτηση για το θέμα αυτό του πιτσιρίκου, που προς τιμήν του, την έγραψε προτού μάθει για την δίωξη του Βαξεβάνη. Βρήκα σημαντικό αυτό το άρθρο και για το λόγο ότι μιλάει και για την "κατάρα του Έλληνα; Ο φθόνος. Γιατί αυτός κι όχι εγώ;...".
Α.Μ.

*** 

Οι πάντες αναζητούσαν τη λίστα Λαγκάρντ επί μήνες αλλά -τώρα που δημοσιεύτηκε στο HOTDOC- πολλοί δεν την θέλουν πια. Η υπόθεση της δημοσίευσης της λίστας Λαγκάρντ αναδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο το πραγματικό και χρόνιο πρόβλημα της Ελλάδας• που δεν είναι, βέβαια, η χρεοκοπία.


Η λίστα Λαγκάρντ είναι επί δυο χρόνια στα χέρια δυο πρώην υπουργών Οικονομικών –Παπακωνσταντίνου και Βενιζέλος- που την κρατούν κρυφή.

Εν τω μεταξύ, σε άλλες χώρες –Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία κλπ-, οι αρχές αξιοποίησαν τη λίστα Λαγκάρντ, για να χτυπήσουν τη φοροδιαφυγή και να φέρουν χρήματα στα κρατικά ταμεία.

Στην χρεοκοπημένη Ελλάδα –που θεωρητικά χρειάζεται και το τελευταίο ευρώ για να επιβιώσει- ξεσπάει σάλος όταν αποδεικνύεται πως Βενιζέλος, Παπακωνσταντίνου και οι υφιστάμενοί τους, που υποτίθεται πως κυνηγούν τη φοροδιαφυγή, έχουν στα χέρια τους τη λίστα Λαγκάρντ με ονόματα μεγαλοκαταθετών στην Ελβετία αλλά ο ένας δεν τη διάβασε, ο άλλος την έχασε, ο τρίτος την έβαλε κατά λάθος στο πλυντήριο κλπ.

Ο Κώστας Βαξεβάνης δημοσιεύει σήμερα τη λίστα Λαγκάρντ που όλοι αναζητούν και –ενώ θα περίμενες να υπάρξει ανακούφιση, χαρά και επιβράβευση του δημοσιογράφου- συμβαίνει κάτι απίθανο.

«Γιατί δημοσίευσε ο Βαξεβάνης τη λίστα Λαγκάρντ;», «Πού την βρήκε τη λίστα;», «Και τι μας νοιάζει εμάς η λίστα Λαγκάρντ», «Είναι ατιμία να δημοσιεύεις ονόματα καταθετών», «Η λίστα δημοσιεύτηκε για να αποσπάσει την προσοχή του κόσμου από τα μέτρα», «Και πού ξέρω εγώ πως αυτή είναι η πραγματική λίστα Λαγκάρντ και δεν έχουν αφαιρεθεί ονόματα;», «Και γιατί δημοσιεύτηκε Σάββατο;», «Έλα μωρέ, πλακάκια τα έχουν κάνει και έβαλαν τον Βαξεβάνη να δημοσιεύσει τη λίστα για να ξεχαστεί η υπόθεση», «Αφού η Δικαιοσύνη θα θάψει τη λίστα, τι νόημα έχει που την έβγαλε ο Βαξεβάνης;».

Αυτά είναι μερικά από τα σχόλια που διαβάζω από το πρωί σε σάιτ και μπλογκ, ενώ τα καθεστωτικά ΜΜΕ, για την ώρα, κάνουν την πάπια ή υποβαθμίζουν το θέμα. Για να μην είμαι άδικος, οι απλοί πολίτες –στην πλειοψηφία τους- και κάποιοι δημοσιογράφοι (κυρίως, άνεργοι) επιβραβεύουν τον Βαξεβάνη για τη δημοσίευση της λίστας Λαγκάρντ.

Οι υπόλοιποι λαλίστατοι και μαχητικοί συνάδελφοι του Κώστα Βαξεβάνη έχουν βγάλει τον σκασμό. Άλλοι επειδή αυτή είναι η γραμμή που τους έχουν δώσει τα αφεντικά τους και άλλοι επειδή φοβούνται.

Ο μόνος που θα δώσει σίγουρα συγχαρητήρια στον Βαξεβάνη είναι ο Τράγκας που είναι στη λίστα Λαγκάρντ–και έπαιρνε εκατομμύρια κρατικής διαφήμισης από τις κυβερνήσεις για τα ανύπαρκτα έντυπά του- αλλά ο Τράγκας είναι γάτα και ξέρει πως τον ακούνε ηλίθιοι και καθυστερημένοι που θα πιστέψουν όποια μαλακία και να τους πει.

Υπάρχουν, βέβαια, και πολλές επιθέσεις κατά του Βαξεβάνη στα social media. Λες και είναι αυτός που χρεοκόπησε τη χώρα ή πήρε μαύρα χρήματα και τα κατέθεσε στο εξωτερικό. Μπορεί να τον βάλουν και φυλακή επειδή δημοσίευσε τη λίστα που έκρυβαν οι κυβερνήσεις και έψαχναν οι πολίτες.

Ξέρετε ποια είναι η κατάρα του Έλληνα; Ο φθόνος. Γιατί αυτός κι όχι εγώ;

Οι περισσότεροι δημοσιογράφοι δεν θα συγχωρήσουν στον Βαξεβάνη ότι δημοσίευσε τη λίστα Λαγκάρντ. Με τη δημοσίευση της λίστας, τους υπενθύμισε πως δεν είναι δημοσιογράφοι αλλά σκλάβοι. Τους χαλάει την πιάτσα.

Κανείς δεν μπορεί να παραδεχτεί πως κάποιος άλλος Έλληνας έκανε κάτι καλό.

Το βλέπεις στους δρόμους, στις δουλειές, στο διαδίκτυο.

Σχεδόν όλοι προσπαθούν να υποβαθμίσουν και να μειώσουν τις προσπάθειες, τις δουλειές, τις δημιουργίες και τις προσωπικότητες των άλλων.

Δεν θέλουν να προσπαθήσουν να γίνουν καλύτεροι· θέλουν να συκοφαντήσουν, να μειώσουν και να τραβήξουν τον άλλο στο βυθό τους.

Στο μυαλό τους είναι συνέχεια να εντοπίσουν το αδύνατο σημείο του άλλου, να βρουν μια κακή του στιγμή, αν δεν βρίσκουν κακή στιγμή να δημιουργήσουν μια ψεύτικη, να απομονώσουν μια φράση του και να την παραποιήσουν, ώστε να καταφέρουν να τον διαβάλουν, να τον κάνουν «ανάπηρο» για να δικαιολογήσουν τη δική τους «αναπηρία».

Και ενώ η Ελλάδα χρεοκόπησε, οι Έλληνες συνεχίζουν να κατηγορούν όποιον Έλληνα πάει να σηκώσει κεφάλι αλλά, από την άλλη, ψήφισαν ξανά και έκαναν κυβέρνηση αυτούς που οδήγησαν τη χώρα στη χρεοκοπία και που τους κατηγορούσαν πριν τους ψηφίσουν, ενώ, παράλληλα, θέλουν να αλλάξει εντελώς η χώρα χωρίς να αλλάξει τίποτα – και, προπάντων, να μην αλλάξουν οι ίδιοι. Το έθνος χρειάζεται ψυχίατρο.

Προσκυνημένοι, συκοφάντες, μικρόψυχοι και φθονεροί. Αυτοί είναι –στην συντριπτική πλειοψηφία τους- οι Έλληνες σήμερα.

Και οι Έλληνες παίρνουν σήμερα αυτό που τους αξίζει.

(Και επειδή ξέρω ότι μάλλον είσαι κακομοίρης και το πρώτο πράγμα που σκέφτεσαι είναι «άσε, ρε πιτσιρίκο, που είσαι κολλητός με τον Βαξεβάνη και σε ταΐζει κιόλας», τον Κώστα Βαξεβάνη τον έχω συναντήσει δυο φορές –μια στο Σύνταγμα τον Ιούνιο του 2011 στο Σύνταγμα ανάμεσα σε δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές και μία τον Δεκέμβριο του 2011 στην ΕΣΗΕΑ στην συνέντευξη Τύπου για το πρώτο τεύχος του Unfollow- και δεν έχουμε καμία οικονομική συναλλαγή. Μετά από αυτές τις διευκρινίσεις, νομίζω πως θα μου επιτρέψετε να πω «Μπράβο, Κώστα».)


update Μόλις ανέβασα το κείμενο, έμαθα πως η Εισαγγελία ζήτησε τη σύλληψη του Κώστα Βαξεβάνη. Η ανακοίνωση της Αστυνομίας: «Κατόπιν παραγγελίας της Εισαγγελίας Πλημμελειοδικών Αθηνών, διενεργούνται έρευνες από την Ελληνική Αστυνομία για τον εντοπισμό και τη σύλληψη του εκδότη του περιοδικού HOTDOC., όπου δημοσιεύονται ονόματα της Λίστας Λαγκάρντ». 

---------------------------------
Πηγή:πιτσιρίκος

Επίδομα ματωμένου γάμου Του Γιάννη Μακριδάκη

Όταν είσαι θλιβερός πολιτικάντης εγκλωβίζεσαι στις επιλογές σου. Δεν είναι προσωπικό για τον Κουβέλη αυτό που γράφω, εκείνον αν μη τι άλλο τον σέβομαι ως άνθρωπο, αλλά είναι για όλα αυτά τα πολιτικά ρετάλια που συνευρέθηκαν ανά το πανελλήνιο και σχημάτισαν το μόρφωμα ΔΗΜΑΡ

Τι κάνανε και τι μας είπαν δηλαδή όλους αυτούς τους μήνες;

Πως είναι η Αριστερά της ευθύνης και πως βάζουν πάνω απ’ όλα την πολιτική σταθερότητα της χώρας, την διάσωσή της δηλαδή μέσα από τους όρους που εννοεί διάσωση αυτό το άθλιο σύστημα των Αγορών τοκογλύφων και της ισοπεδωτικής ΕΕ. Και συνεργάστηκαν με τους επικίνδυνους, με τους μαστροπούς της χώρας για να υπηρετήσουν αυτούς τους σκοπούς. Και έβαλαν πλάτη στον φασισμό του κάθε Δένδια, στον ρατσισμό του κάθε χρυσαυγίτη, στην εξαθλιωση των πολιτών από τον κάθε Στουρνάρα, στην εκπόρνευση της πατρίδας από το κάθε πολιτικό απόβρασμα που αντί να συντάξει πρόταση ανόρθωσης με όπλο την παραγωγή, διατυμπανίζει πως ο μόνος δρόμος είναι να ξεπουλήσουμε ό,τι έχουμε και δεν έχουμε, ακόμα και το μέλλον μας, ακόμα και τη ζωή μας στους δανειστές.

Όταν είσαι θλιβερή πολιτική φιγούρα κι έχεις φτάσει σε ηλικία γάμου με την εξουσία, την έχεις περάσει κιόλας αλλά δεν έχει ευοδωθεί αυτός, αρχίζεις να αγχώνεσαι, να νιώθεις πολιτικό γεροντοπαλίκαρο, αρχίζεις να γελοιοποιείσαι κάνοντας το πολιτικό τζόβενο και συγχρωτίζεσαι με τον κάθε τυχάρπαστο που βρίσκεται μπροστά σου και σου υπόσχεται προξενιό με την ποθητή νύφη, την κυβερνητική καρέκλα.

Η γελοιοποίηση είναι αναπόφευκτη από κει και μετά. Από θλιβερός πολύ εύκολα καταντάς γελοίος. Ιδιαίτερα αν όσο διαρκεί ο γάμος κάνεις πως δεν βλέπεις ότι είναι ματωμένος, μόνο και μόνο για να περνά ο καιρός και να λογίζεσαι παντρεμένος στα μάτια των άλλων, ίσως και στα δικά σου, αναλόγως το πόσο θλιβερός είσαι. Και για να παίρνεις και το επίδομα της παντρειάς.

Στο τέλος όμως, τότε που ξυρίζουν τον γαμπρό δηλαδή, πάντα βγαίνεις ρεντίκολο. Πιάνεσαι απ’ όπου βρεις και γυρεύεις πόρτα να φύγεις. Αλλά η νύφη και οι προξενήτρες σε πιάνουν στο στόμα τους και σε κάνουν να μην ξέρεις πού να κρυφτείς. Πως μόνο το επίδομα γάμου σε ένοιαζε, λένε, γι αυτό έκανες την παντρειά μαζί τους. Πού να καταλάβουν οι άθλιοι το βαθύ σου αίσθημα. Τη γλύκα της ψυχής που νιώθει εταίρα κυβερνητική, που νιώθει πως επιτελεί κορυφαίο έργο. Ας είναι και φασιστικό, ας βγάζει και τη χώρα στην πορνεία.

Πάει κι ο γάμος πάει και το επίδομα θλιβεροί αριστερούληδες της γουολ στριτ. Κι ο πολιτικά ζωντοχήρος, στην πολιτική ηλικία σας, πεθαίνει (πολιτικά) πλέον κατάμονος και μετά από την ελπίδα (του).

------------------------------
Πηγή: Γιάννης Μακριδάκης