Λαπαβίτσας: Αναλυτικό σχέδιο της εξόδου υπάρχει από καιρό...

Πολύς λόγος γίνεται τις τελευταίες μέρες για το αν υπάρχει, ή όχι, σχέδιο που να μπορεί να οδηγήσει την Ελλάδα συντεταγμένα και με σχετική ασφάλεια εκτός της αποτυχημένης νομισματικής ένωσης που πλέον την πνίγει. Ευρύτατα ακούγεται η άποψη ότι τέτοιο σχέδιο δεν υπάρχει, άρα η μόνη λύση είναι το νέο μνημόνιο, ότι κι αν αυτό σημαίνει για τη χώρα και το λαό της.

Λυπάμαι που θα στενοχωρήσω του καλούς οπαδούς του μονόδρομου, αλλά αναλυτικός σχεδιασμός της εξόδου υπάρχει από καιρό. Η δημόσια κατάθεσή του είναι θέμα πολιτικό και θα γίνει όταν θα το επιλέξει η πλευρά που εδώ και χρόνια επιχειρηματολογεί υπέρ της εξόδου. Περιττό να ειπωθεί ότι η πλευρά αυτή – που βρίσκεται κυρίως μέσα στο Σύριζα – έχει πλήρως δικαιωθεί μετά τα τελευταία γεγονότα και την αποδοχή του τρίτου μνημονίου από την κυβέρνηση. Και η πλευρά αυτή με πρωτοβουλία της θέτει το θέμα σε δημόσια διαβούλευση.

Η δημόσια κατάθεση των προτάσεων για την έξοδο δεν θα γίνει όμως στον χρόνο που θα επιλέξουν τα ΜΜΕ και το λόμπι των ευρωμανών, που πλέον έχουν χάσει κάθε μέτρο στη δημόσια συζήτηση και από τη δαιμονοποίηση πέρασαν στην ασύστολη κατασυκοφάντηση κάθε αναφοράς και προσπάθειας συζήτησης για το εθνικό νόμισμα. Το θέμα της συντεταγμένης εξόδου από την καταστροφική και αποτυχημένη ΟΝΕ έχει πολύ μεγάλη σημασία για να γίνει έρμαιο πολιτικών και επικοινωνιακών παιχνιδιών και βορά των συστημικών ΜΜΕ. 

Αυτό όμως που μπορεί και πρέπει να γίνει, μέσα στον ορυμαγδό υπερβολής, της διαστρέβλωσης και του καθαρού ψεύδους των τελευταίων ημερών, είναι μια σοβαρή συζήτηση για το τι ακριβώς μπορεί και πρέπει να είναι ένα «Σχέδιο Εξόδου».

Τι είναι το Σχέδιο Εξόδου;

Είναι με έναν τρόπο κατανοητό να νομίζει κανείς ότι μπορεί να υπάρξει λεπτομερής σχεδιασμός του κάθε βήματος που απαιτείται για την έξοδο από την ΟΝΕ, με οικονομετρική αποτίμηση των επιπτώσεων και ίσως με ποσοτική μέτρηση του κόστους και του οφέλους. Δυστυχώς όμως τέτοιο πράγμα δεν υπάρχει και ούτε μπορεί να υπάρξει. Το Σχέδιο Εξόδου, όπως και κάθε οικονομικό σχέδιο για δύσκολα και σύνθετα ζητήματα, δε μπορεί να είναι σαν μια συνταγή μαγειρικής που θα δίνει τις ακριβείς αναλογίες των συστατικών και οδηγίες εκτέλεσης για σίγουρη επιτυχία.

Η έξοδος από την ΟΝΕ είναι μια βαθιά δυναμική διαδικασία που θα αλλάξει όλα τα δεδομένα της οικονομίας. Συνεπώς, το μόνο που μπορεί να γίνει εκ των προτέρων είναι να εξακριβωθεί η λογική αλληλουχία των βημάτων που απαιτούνται για να γίνει με επιτυχία η μετάβαση, ώστε να διαμορφωθεί το πλαίσιο της απαραίτητης οικονομικής πολιτικής. Αυτό ακριβώς είναι το δύσκολο αναλυτικό πρόβλημα της «εξόδου από την ΟΝΕ» και όχι η ποσοτική μέτρηση των πιθανών επιπτώσεων της εξόδου. Στο τελευταίο συνήθως επιδίδονται με ενθουσιασμό οι εντεταλμένοι των τραπεζών, οι μετρήσεις των οποίων κατά κανόνα δεν έχουν καμία αξία.

Το πρόβλημα της εξόδου της Ελλάδας από τη ΟΝΕ δεν έχει βέβαια προηγούμενο. Ακόμη και όταν εγκαταλείφθηκε ο Κανόνας του Χρυσού στις αρχές του 20ου αιώνα, τα αποφασιστικά βήματα είχαν γίνει από τις μεγάλες οικονομίες της εποχής. Υπάρχει όμως νομισματική και μακροοικονομική εμπειρία δεκαετιών, η οποία λέει ξεκάθαρα ότι μεγάλα νομισματικά γεγονότα, όπως η έξοδος από την ΟΝΕ, οδηγούν σε σύντομη κρίση που την ακολουθεί ταχεία ανάκαμψη. Το βάθος της κρίσης εξαρτάται από το βαθμό και το είδος της προετοιμασίας της χώρας πριν από την αλλαγή.

Είναι ενδιαφέρον ότι ακόμη και οι μελέτες που κατά καιρούς κάνουν οι τράπεζες και άλλοι διαπρύσιοι φίλοι του ευρώ, συγκλίνουν στο σημείο αυτό: τα βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα της εξόδου θα είναι δύσκολα, αλλά μεσομακροπρόθεσμα η έξοδος είναι ο προτιμότερος τρόπος για να βγει η χώρα μας από την παγίδα στην οποία βρίσκεται. Περιττό να ειπωθεί ότι η βραχυπρόθεσμη δυσκολία δεν δικαιολογεί επ’ ουδενί την αναβολή λήψης της απόφασης της εξόδου που θα έχει θετικά μεσομακροπρόθεσμα αποτελέσματα.

Η λύση του προβλήματος της εξόδου, ο πυρήνας του πολυσυζητημένου «Σχεδίου Εξόδου», είναι η λογική σύζευξη και στοιχειοθέτηση των απαραίτητων βημάτων ώστε η έξοδος να είναι συντεταγμένη και με σχετική ασφάλεια. Γίνεται έτσι προφανές, ότι το Σχέδιο αυτό θα περιλαμβάνει πολιτικές αποφάσεις και κινήσεις – θα είναι μια βαθύτατα πολιτική διαδικασία και όχι απλώς ένα τεχνικό οικονομικό κείμενο.

Από τη στιγμή που το πρόβλημα της εξόδου ως πολιτική και τεχνική διαδικασία θα έχει λυθεί, αυτό που θα πρέπει να γίνει είναι η περαιτέρω επεξεργασία και η λεπτομερής εμβάθυνση των διαφόρων πλευρών του, ώστε να μετατραπεί σε εφαρμόσιμη κυβερνητική πολιτική. Για παράδειγμα, θα πρέπει να γίνει λεπτομερής ανάλυση των αλλαγών στις τράπεζες, της συναλλαγματικής ισοτιμίας, της φορολογίας, κλπ.

Τη στιγμή αυτή ο πυρήνας του Σχεδίου, ο πλοηγός της εξόδου, υπάρχει. Είναι αποτέλεσμα πολύμηνης συνεργασίας μου με τους διεθνούς εμβέλειας οικονομολόγους, Χάινερ Φλάσμπεκ και Ζακ Σαπίρ και με ομάδα άλλων οικονομολόγων κύρους που μας πλαισίωσαν. Αυτό που απομένει να γίνει είναι η λεπτομερής επεξεργασία των επιμέρους πλευρών του όπως αναφέρθηκε παραπάνω, πράγμα που απαιτεί πολιτική βούληση και ομάδες εργασίας. Αυτό είναι και το κύριο ζητούμενο για την κυβέρνηση Σύριζα τους επόμενους μήνες, καθώς το τρίτο μνημόνιο θα οδεύει προς την αποτυχία, κάτι που διεθνώς εκτιμάται ως η πλέον πιθανή εξέλιξη. 

Η έξοδος από την ΟΝΕ απαραίτητο βήμα για τη ριζική αλλαγή της χώρας

Πρέπει να τονιστεί ότι η έξοδος από την ΟΝΕ δεν αποτελεί από μόνη της λύση στα προβλήματα της Ελλάδας. Είναι ένα δύσκολο βήμα που επιβάλλεται στην Ελλάδα από την αδιαλλαξία των μελών της ΟΝΕ και την ιστορική αποτυχία της νομισματικής ένωσης. Αντιμέτωπη με το τρίτο μνημόνιο που θα είναι καταστροφικό και στην πράξη θα αποδειχθεί μη εφαρμόσιμο, η Ελλάδα έχει μόνο την επιλογή της εξόδου και της αλλαγής πορείας. Η έξοδος μπορεί να είναι το πρώτο βήμα για πολιτικές που μειώνουν την ανεργία, αυξάνουν το εισόδημα και βάζουν τη χώρα σε δρόμο ανάπτυξης με κοινωνική δικαιοσύνη.

Η έξοδος από την ΟΝΕ είναι οπωσδήποτε ένας δρόμος που εμπεριέχει μετωπική σύγκρουση με ισχυρότατα εγχώρια και ξένα συμφέροντα, αλλά αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο προσφέρει στην Ελλάδα μια μοναδική ευκαιρία να αλλάξει τη κοινωνική της δομή προς όφελος των λαϊκών στρωμάτων. Εάν η διαχείριση της εξόδου γίνει με τρόπο επιτυχή και εξασφαλίζοντας τη στήριξη μιας ισχυρής πλειοψηφίας, μπορεί να αποτελέσει μια ιστορική ευκαιρία για να μπει η Ελλάδα σε διαφορετική τροχιά εθνικής ανεξαρτησίας στις διεθνείς της σχέσεις.

Η δύσκολη αρχική περίοδος της εξόδου μπορεί να γίνει σημαντικά ευκολότερη, αν υπάρξει δημόσια αποφασιστικότητα και θέληση. Ο ελληνικός λαός πλέον συνειδητοποιεί ότι η προοπτική της παραμονής στην ΟΝΕ και της εφαρμογής του νέου μνημονίου θα φέρει τη μακροπρόθεσμη αποδυνάμωση της χώρας, με αύξηση των ανισοτήτων και των κοινωνικών εντάσεων, ενώ παράλληλα θα διατηρηθεί η τεράστια πίεση του χρέους, μετατρέποντας την Ελλάδα σε ασήμαντο παρία στη διεθνή σκηνή. Αν υπάρξει καθαρή και έντιμη πληροφόρηση, ο ελληνικός λαός έχει δείξει ότι μπορεί και θέλει να στηρίξει την προσπάθεια εξόδου.

Η ανάκαμψη που θα ακολουθήσει θα είναι η βάση για τη μεσοπρόθεσμη ανασυγκρότηση της χώρας. Η Ελλάδα θα πρέπει οπωσδήποτε να προχωρήσει σε βαθιά μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού και δικαστικού συστήματος, καθώς και σε αλλαγή των κανόνων της αγοράς και της λειτουργίας του κράτους. Πάνω απ’ όλα, η Ελλάδα χρειάζεται συστηματική αλλαγή του πλαισίου των επενδύσεων. Η μακρά ιστορική εμπειρία δείχνει ότι μια επίμονη επενδυτική προσπάθεια από πλευράς κάποιας χώρας βασίζεται πάντα στις εγχώριες δυνάμεις και δεν καθορίζεται από τις ξένες επενδύσεις. Τα επενδυτικά κεφάλαια που έρχονται από το εξωτερικό μπορούν να παίξουν στην καλύτερη περίπτωση έναν συμπληρωματικό ρόλο.

Για να υλοποιηθεί η μεσοπρόθεσμη επενδυτική τόνωση που χρειάζεται η Ελλάδα, θα πρέπει άμεσα να ισχυροποιηθεί το πρόγραμμα των δημοσίων επενδύσεων. Θα πρέπει επίσης να αναδιαρθρωθούν οι αποτυχημένες ιδιωτικές τράπεζες, υπό δημόσιο έλεγχο με νέα αντίληψη διοίκηση, με στόχο τη στήριξη της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας. Η αναζωογόνηση των δημοσίων επενδύσεων και η αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος σε δημόσια βάση θα μπορούσαν να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για μια σταθερή ανάκαμψη των ιδιωτικών επενδύσεων. Η Ελλάδα θα μπορούσε τότε να αποκτήσει μία νέα σχέση ανάμεσα στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα.

Η έξοδος από την ΟΝΕ τελικά, είναι ένα βήμα στο δρόμο της κοινωνικής και οικονομικής μεταμόρφωσης της χώρας, αλλά είναι ένα ζωτικό και αναγκαίο βήμα. Μετά το τελευταίο μνημόνιο η Ελλάδα απλώς δεν έχει άλλες επιλογές, πράγμα που σταδιακά συνειδητοποιούν ολοένα και περισσότεροι οικονομολόγοι διεθνώς. Αν οι πολιτικές δυνάμεις που στηρίζουν αυτό το πρόγραμμα δράσουν αποφασιστικά, θα υπάρξει η λαϊκή στήριξη που είναι απαραίτητη για την επιτυχία. Οι επόμενες εβδομάδες και μήνες θα είναι κρίσιμοι.

-----------------

[πηγή]

Υπήρχε σχέδιο για δραχμή ή όχι; Τα πραγματικά περιστατικά και το παρασκήνιο - Της Βασιλικής Σιούτη

Ήταν λίγο μετά την ανακοίνωση του δημοψηφίσματος από τον Αλέξη Τσίπρα, όταν ένας δημοσιογράφος ρώτησε τον εκπρόσωπο τύπου του Σόιμπλε, Μάρτιν Γιέγκερ, εάν έχουν Plan Β σε περίπτωση Grexit . Ο Γιέγκερ αντί άλλης απάντησης, του είπε: «Τι ρωτάτε; Είμαστε μία σοβαρή κυβέρνηση κι ένα σοβαρό υπουργείο». Εμμέσως δηλαδή, επιβεβαίωσε ότι είναι προετοιμασμένοι και για την περίπτωση αυτή, όπως θα όφειλε κάθε σοβαρή κυβέρνηση.

Στην Ελλάδα ωστόσο, το θέμα της πιθανότητας εξόδου από την Ευρωζώνη, παρότι πλανάται σταθερά πάνω από τη χώρα τα τελευταία πέντε χρόνια, αποτελούσε ταμπού και το περιβόητο Plan Β ήταν περίπου δαιμονοποιημένο. 

Υπήρχαν βέβαια στον ΣΥΡΙΖΑ δυνάμεις (Αριστερή Πλατφόρμα) που το θεωρούσαν απαραίτητο, αλλά ουδέποτε εισακούστηκαν από την ηγεσία. Υπήρχαν και κάποιοι που πίστευαν ότι σχέδιο Β έπρεπε να υπάρχει, ακόμα και αν δεν ήθελε κανείς την επιλογή της εξόδου, μόνο και μόνο για την αύξηση της διαπραγματευτικής ισχύος της χώρας, καθώς όταν ο αντίπαλος γνωρίζει ότι δεν διαθέτεις εναλλακτική, σπάνια δείχνει έλεος. Θα έπρεπε επίσης, κατά τη γνώμη τους να υπάρχει και ως σχέδιο έκτακτης ανάγκης, στην περίπτωση «ατυχήματος». Στην περίπτωση δηλαδή, που ή έξοδος προέκυπτε εκ των πραγμάτων ή από πρωτοβουλία των δανειστών και όχι ως επιλογή. Σε αυτή την περίπτωση η κατάσταση χάους θα ήταν σχεδόν βέβαιη, ενώ σε περίπτωση που υπήρχε ένας σοβαρός σχεδιασμός, θα μπορούσε να είναι και διαχειρίσιμη.

Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ όμως δεν είδε ποτέ με καλό μάτι τα σχέδια για την έξοδο από το ευρώ. Ούτε ως διαπραγματευτικό χαρτί, ούτε καν ως σωσίβια λέμβο στην περίπτωση ναυαγίου. 

Η έξοδος από την Ευρωζώνη δεν ήταν ποτέ επιλογή για το Μαξίμου, παρότι παρέβλεπαν ότι μια πιθανή ρήξη που δεν αποκλειόταν, μπορεί να οδηγούσε αναπόφευκτα εκεί.

Δεν συνέβαινε όμως το ίδιο με τον Γ. Βαρουφάκη που μπορεί δημόσια να υπερασπιζόταν την παραμονή στο ευρώ, στις συνομιλίες του με κυβερνητικά στελέχη όμως -και όχι μόνο- έλεγε ότι πρέπει να υπάρχει και σχέδιο Β.

Υπήρξε τελικά αυτό σχέδιο; Ο Βαρουφάκης και πολλά ΜΜΕ υποστήριξαν ότι υπήρχε. Κάποιοι μίλησαν και για κρυφή ατζέντα του Τσίπρα που τάχα επιδίωκε την έξοδο, ενώ κάποιοι άλλοι εκτόξευσαν βαρείς χαρακτηρισμούς μιλώντας για «συνωμότες της δραχμής». 

Τι πραγματικά ισχύει από όλα αυτά που ακούστηκαν; Βασικά εδώ ο Αλέξης Τσίπρας λέει την αλήθεια όταν υποστηρίζει ότι η κυβέρνηση δεν είχε σχέδιο Β. Κάτι τέτοιο άλλωστε, θα απαιτούσε να έχει δώσει ο ίδιος την εντολή για την προετοιμασία της κυβέρνησης και της χώρας για αυτό και να έχει ζητήσει από στρατιά στελεχών, διοικητικών, τεχνοκρατών κ.α να συνδράμουν. Ο Αλέξης Τσίπρας όμως, ουδέποτε έδωσε εντολή για κάτι τέτοιο. Κυβερνητική πηγή αναφέρει ότι το Μαξίμου ζήτησε μόνο μία έκθεση για τις συνέπειες – οι οποίες όπως υποστηρίζει συνεργάτης του «επιβεβαίωσε τους φόβους του». 

«Σχέδιο Β με ότι αυτό σημαίνει, η κυβέρνηση δεν είχε ποτέ» αναφέρει υπουργός. Είναι άλλο πράγμα να υπάρχουν κάποιες εκθέσεις ή προτάσεις, και άλλο να υπάρχει κυβερνητική προετοιμασία».
Το ίδιο επιβεβαιώνουν και στελέχη της Αριστερής Πλατφόρμας, η οποία ήταν και είναι υπέρ της εξόδου και διαθέτουν και συγκεκριμένη πρόταση –μάλλον την πιο επεξεργασμένη από όλες- που έχει μελετήσει και γράψει ο Κώστας Λαπαβίτσας (η οποία όμως δεν έχει σχέση με διάφορα σενάρια που κυκλοφόρησαν). 

Η μελέτη Λαπαβίτσα έγινε με δική του πρωτοβουλία και του πήρε περίπου δέκα μήνες για να την προετοιμάσει. Συνεργάστηκε με πολλούς οικονομολόγους, Έλληνες και ξένους, ανάμεσα τους και ο οικονομολόγος Χάινερ Φλάισμπεκ, με τον οποίο είχαν ετοιμάσει την πρόταση τους για την Κύπρο. Παρόλα αυτά, ο Κώστας Λαπαβίτσας, χαρακτήριζε την πρότασή του ως έναν πλοηγό. Για να γίνει κυβερνητικό σχέδιο, όπως ο ίδιος προφανώς θα ήθελε , χρειαζόταν το πράσινο φως από τον Τσίπρα που όμως δεν δόθηκε ποτέ. Ο πρωθυπουργός γνώριζε ότι υπήρχε αυτή η μελέτη, αλλά δεν δέχθηκε ποτέ να τη συζητήσει.

Το (προ)σχέδιο αυτό ήταν έτοιμο σχεδόν ένα μήνα και κάτι πριν από το δημοψήφισμα, όταν ήταν προφανές ότι οι δανειστές δεν θα υποχωρούσαν. 

Ο Κώστας Λαπαβίτσας ζητούσε να συζητηθεί δημόσια η εναλλακτική της εξόδου και να γίνει και μία δημόσια αντιπαράθεση των πλεονεκτημάτων και των μειονεκτημάτων, τόσο της εξόδου όσο και της παραμονής. Δεν εισακούστηκε.

Ο Παναγιώτης Λαφαζάνης και η Αριστερή Πλατφόρμα είχαν πάρει την απόφαση να την παρουσιάσουν δημόσια και σε ειδική εκδήλωση αλλά αυτό καθυστερούσε από μέρα σε μέρα μέχρι που φτάσαμε στο δημοψήφισμα και δεν έγινε ποτέ.

Στην τελευταία συγκέντρωση των στελεχών της Πλατφόρμας, που έγινε σε ξενοδοχείο της Αθήνας, ο Λαπαβίτσας μίλησε περιληπτικά για την πρότασή του, και όταν ο Λαφαζάνης αναφέρθηκε στην ιδέα του Νομισματοκοπείου (που διέρρευσε σε διάφορες εκδοχές, όχι πάντα με ακρίβεια) ο ίδιος δεν έδειξε να την επιδοκιμάζει.

Ο πρωθυπουργός πάντως, ουδέποτε τους φώναξε για να συζητήσουν την εναλλακτική που προτείνουν σταθερά από την αρχή της κρίσης . «Αν ο πρωθυπουργός ενδιαφερόταν πραγματικά για ένα εναλλακτικό σχέδιο εξόδου από την Ευρωζώνη, για ποιο λόγο δεν θα καλούσε τον Λαπαβίτσα;» αναρωτιέται κυβερνητικό στέλεχος.

Ο Βαρουφάκης μιλούσε εδώ και καιρό για εναλλακτικό σχέδιο, αλλά τα έλεγε ιδιωτικά και όχι δημόσια. Μετά την 20η Φλεβάρη είχε πει μέσα στο Υπουργικό Συμβούλιο, ότι καλού κακού θα έπρεπε να υπάρχει κι ένα σχέδιο Β γιατί μπορεί να χρειαστεί. Σχεδόν κανείς όμως δεν το πήρε στα σοβαρά. Το ίδιο και όταν έλεγε ότι είχε φτιάξει το δικό του σχέδιο Β. Κυβερνητικές πηγές υποστηρίζουν ότι πρόκειται για μία «πρόχειρη ολιγοσέλιδη πρόταση, μη τεκμηριωμένη και ατελής».

Την ίδια περίπου εκτίμηση φαίνεται να κάνει και η Αριστερή Πλατφόρμα για τα σχέδια Βαρουφάκη.
Ο Βαρουφάκης με τον Λαπαβίτσα γνωρίζονται πολλά χρόνια, πολύ πριν φτάσουν να συνεργάζονται και οι δύο με τον ΣΥΡΙΖΑ. Πάντα διαφωνούσαν και ο Βαρουφάκης μάλιστα πριν από λίγο καιρό κατηγόρησε τον Λαπαβίτσα ότι έκανε καριέρα με τη θεωρία του για τη δραχμή. Και μέσα στη Βουλή, στις ενημερώσεις της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ, πάντα διασταύρωναν τα ξίφη τους. 

Κρυφή κυβερνητική ατζέντα και σχέδιο για έξοδο από το ευρώ ή επιστροφή σε εθνικό νόμισμα λοιπόν, ουδέποτε υπήρξε και ουδέποτε η κυβέρνηση έδωσε εντολή για κάτι τέτοιο. Το άλτερ έγκο του πρωθυπουργού, ο Ν.Παππάς, είχε πολλές φορές επιτεθεί πολιτικά σε όσους το υποστήριζαν. Την ανυπαρξία τέτοιου σχεδίου παραδέχθηκε εμμέσως σε πρόσφατη δήλωση του και ο κύριος εκφραστής της πρότασης εξόδου, ο Κ.Λαπαβίτσας αναφέροντας ότι: «Η προετοιμασία του εναλλακτικού σχεδίου πρέπει να αρχίσει αμέσως, καθώς η βάση υπάρχει και είναι επεξεργασμένη. Απομένει η πολιτική βούληση, έστω και τώρα».

Το αν έπρεπε τελικά να διαθέτει ή όχι μία τέτοια προετοιμασία η χώρα είναι ένα άλλο ζήτημα. 

-------------------

[πηγή]

Λαπαβίτσας: «Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να κερδίσει»

Η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ είναι αποτέλεσμα του προγράμματος προσαρμογής που επιβλήθηκε στην Ελλάδα το 2010 από την Τρόικα (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και Διεθνές Νομισματικό Ταμείο) που διέθεσε τεράστια δάνεια στο πλαίσιο του προγράμματος διάσωσης ζητώντας άνευ προηγουμένου περικοπές στις δημόσιες δαπάνες, αυξήσεις φόρων και κατάρρευση μισθών. Ήταν ένα τυπικό, έως ακραίο, πακέτο λιτότητας με μια διαφορά ζωτικής σημασίας: Αυτή τη φορά δεν ήταν δυνατό να περιοριστούν οι επιπτώσεις της λιτότητας μέσω της υποτίμησης του νομίσματος όπως, για παράδειγμα, συνέβη στην Ασιατική κρίση του 1997-98. Η συμμετοχή της Ελλάδας στην ευρωζώνη είχε κλείσει όλες τις εξόδους διαφυγής.

Η βίαιη λιτότητα κατάφερε να σταθεροποιήσει την Ελλάδα και να την κρατήσει εντός της οικονομικής και νομισματικής ένωσης καταστρέφοντας την οικονομία και την κοινωνία. Το δημοσιονομικό έλλειμα έχει μειωθεί δραστικά, το έλλειμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών έχει μετατραπεί σε πλεόνασμα και η προοπτική αθέτησης της εξυπηρέτησης του εξωτερικού χρέους έχει υποχωρήσει. Αλλά το ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 25%, η ανεργία εκτοξεύτηκε πάνω από το 25%, οι πραγματικοί μισθοί έχουν μειωθεί κατά 30% και η βιομηχανική παραγωγή έχει μειωθεί κατά 35%. Το ανθρώπινο κόστος των πολιτικών της τρόικας είναι ανυπολόγιστο και προσομοιάζει σε μια σιωπηλή ανθρωπιστική κρίση: Ο αριθμός των αστέγων έχει εκτοξευτεί , η πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη έχει καταρρεύσει, τα συσσίτια έχουν πολλαπλασιαστεί και η παιδική θνησιμότητα έχει αυξηθεί.

Από το καλοκαίρι του 2014 η ύφεση πλησιάζει στο τέλος της, βοηθούμενη από τις ισχυρές επιδόσεις του τουριστικού τομέα. Ωστόσο η ζημιά από τις πολιτικές της τρόικας είναι τόσο σοβαρή ώστε οι προοπτικές ανάπτυξης είναι… άθλιες. Η αδυναμία είναι έκδηλη στις εξαγωγές οι οποίες κατά πάσα πιθανότατα θα κλείσουν μειούμενες το 2014 ενώ οι εισαγωγές άρχισαν να αυξάνονται μόλις η ύφεση έδειξε σημάδια υποχώρησης. Αυτή είναι η εικόνα μιας βαθιά δυσλειτουργικής οικονομίας.

Εν μέσω της καταστροφής η τρόικα επιμένει σε περαιτέρω λιτότητα για να πετύχει τεράστια πρωτογενή πλεονάσματα στον προϋπολογισμό: 3% το 2015, 4,5% το 2016 και ακόμα μεγαλύτερα στο μέλλον. Σκοπός της είναι να εξυπηρετήσει το τεράστιο εξωτερικό της χρέος, το οποίο έχει ανέλθει στο 175% του ΑΕΠ από το περίπου 130% που ήταν το 2009. Περιέργως το ΔΝΤ υπολογίζει ότι η Ελλάδα θα καταγράφει ανάπτυξη κατά μέσο όρο 3,4% στα επόμενα πέντε χρόνια –με την προϋπόθεση φυσικά ότι προχωράει με ταχείς ρυθμούς στην ιδιωτικοποίηση της δημόσιας περιουσίας, την απορρύθμιση της εργασίας και την απελευθέρωση της αγοράς. Η τρόικα έχει υιοθετήσει πλήρως την οικονομία του παραλόγου.

Στην περίοδο 2010-11 οι Έλληνες αντιτάχθηκαν ενεργά στις καταστροφικές πολιτικές της Τρόικας και των εγχώριων συμμάχων της αλλά δεν κατάφεραν να τους σταματήσουν. Μετά το 2012 η ανεργία και η φτώχεια αυξήθηκαν και έγινε ακόμα πιο δύσκολη η οργάνωση της λαϊκής διαμαρτυρίας. Η εξάντληση που έφεραν οι πολιτικές της Τρόικας είναι τόσο μεγάλη ώστε οι ψηφοφόροι στράφηκαν μαζικά προς τα αριστερά με την ελπίδα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα προσφέρει ένα καλύτερο μέλλον.

Ο ΣΥΡΙΖΑ υπόσχεται αφενός ότι θα πετύχει μια ουσιαστική διαγραφή του ελληνικού χρέους και αφετέρου ότι θα άρει τη λιτότητα με στόχο τους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς, αντί για τα πλασματικά πλεονάσματα που απαιτούνται από την Τρόικα. Θα επανασυνδέσει τις οικογένειες στο δίκτυο της ηλεκτροδότησης, θα ανακουφίσει τους άστεγους προσφέροντάς τους τροφή και καταφύγια και θα αναλάβει άμεσα δράσεις για τη μείωση της ανεργίας μέσω δημοσίων προγραμμάτων. Έχει δεσμευθεί να μειώσει την τεράστια φορολογική επιβάρυνση και να τονώσει τις επενδύσεις σε μια προσπάθεια να πετύχει την ανάπτυξη.

Δεν υπάρχει τίποτα ριζοσπαστικό – και πολύ περισσότερο τίποτα επαναστατικό- σε αυτές τις πολιτικές. Αντιπροσωπεύουν την κοινή λογική και με αυτά θα ανοίξει ένα νέο δρόμο και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Άλλωστε ο ΣΥΡΙΖΑ έχει επανειλημμένως δηλώσει την πρόθεσή του να κρατήσει τη χώρα εντός της οικονομικής και νομισματικής ένωσης και να αποφύγει τις μονομερείς ενέργειες. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η ηγεσία του είναι αφοσιωμένη στην ευρωπαϊκή προοπτική και πραγματικά πιστεύει ότι μπορεί να βοηθήσει στην αλλαγή της Ευρώπης από «τα μέσα».

Το πρόβλημα είναι ότι η Ε.Ε. δεν είναι καθόλου δεκτική στις ιδέες του ΣΥΡΙΖΑ. Οι έμποροι και οι τραπεζίτες της Γερμανίας έχουν επωφεληθεί σημαντικά από το ευρώ και δεν έχουν κανένα κίνητρο να εγκαταλείψουν τις πολιτικές λιτότητας. Το Βερολίνο έχει άλλωστε ήδη πολλά προβλήματα να αντιμετωπίσει την ώρα που η Ευρώπη παρουσιάζει νέα συμπτώματα αδυναμίας, με τη Γαλλία και την Ιταλία να βρίσκονται «στα σκοινιά». Υπάρχει επίσης ο Μάριο Ντράγκι της ΕΚΤ που λέει ασυναρτησίες σχετικά με την ποσοτική χαλάρωση, μια πολιτική που απεχθάνεται το Βερολίνο. Το τελευταίο πράγμα που θα επιθυμούσε τώρα η Γερμανία είναι ο ΣΥΡΙΖΑ και το πρόγραμμά του.

Μια εκστρατεία κινδυνολογίας είναι πολύ πιθανό να ξεκινήσει τις αμέσως επόμενες εβδομάδες προκειμένου να αποτρέψει τους Έλληνες να ψηφίσουν τα αριστερά κόμματα. Σε περίπτωση που η εκστρατεία αυτή αποτύχει, μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ είναι φυσιολογικό να αναμένει την εχθρότητα της Ε.Ε., η οποία δεν στερείται όπλων. Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ είναι λογικό και μετριοπαθές αλλά δεν έχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση. Η Ελλάδα χρειάζεται σημαντική χρηματοδότηση για να εξυπηρετήσει το χρέος της το 2015, ίσως ακόμα και 20 δις ευρώ. Υπάρχουν ομόλογα την άνοιξη που θα μπορούσαν να τα διαχειριστεί, αλλά μέχρι τον Ιούλιο-Αύγουστο θα πρέπει να γίνουν επιπλέον αποπληρωμές 6-7 δις ευρώ για τις οποίες θα χρειαστεί επιπλέον χρηματοδότηση από το εξωτερικό και δεν χρειάζεται να επισημάνουμε ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα θα βρεθεί τάχιστα σε κατάσταση ασφυξίας αν η ΕΚΤ σταματήσει την παροχή ρευστότητας.

 Μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα αντιμετωπίσει κατά πάσα πιθανότητα ένα τελεσίγραφο προκειμένου να συνθηκολογήσει, ίσως και με αντάλλαγμα κάποια αποδυναμωμένη εκδοχή της λιτότητας. Αν το πράξει αυτό θα ήταν καταστροφικό για την Ελλάδα και μεγάλη ήττα για τους αντιπάλους της λιτότητας στην Ευρώπη. Είναι ζωτικής σημασίας ο ΣΥΡΙΖΑ να κερδίσει και να εφαρμόσει το πρόγραμμά του χωρίς συσπάσεις και με τη βοήθεια διεθνούς στήριξης. Οι γραμμές τις μάχης σχηματίζονται ήδη στην Ελλάδα.

Του Κώστα Λαπαβίτσα

----------------

[Πηγή]

ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΟΠΩΣ ΟΙ ΙΣΠΑΝΟΙ; Του Κώστα Λαπαβίτσα

Η μεγάλη εκλογική επιτυχία του Ποδέμος (‘Μπορούμε?’) στην Ισπανία έχει σχολιαστεί ευρύτατα και ήδη συνέβαλε στις πολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη. Το Ποδέμος έχει ευλύγιστη οργανωτική δομή, είναι ανοιχτό στο διάλογο, ξέρει να χρησιμοποιεί τα ΜΜΕ κι έχει ριζοσπαστικό προσανατολισμό. Ακόμη σημαντικότερη ίσως αποδειχθεί η πολύ πρόσφατη εμφάνιση του Γκουανιέμ Μπαρσελόνα (‘Ας κερδίσουμε τη Βαρκελώνη’) που δεν έχει συζητηθεί στη χώρα μας. Το Γκουανιέμ Μπαρσελόνα είναι ριζοσπαστικότερο από το Ποδέμος κι έχει τη δυνατότητα να προσφέρει κάτι πραγματικά καινούργιο στην Ευρώπη.Η διεύθυνσή του στο διαδίκτυο είναι https://guanyembarcelona.cat/es/ 

Η εμφάνιση του Γκουανιέμ Μπαρσελόνα, όπως και η επιτυχία του Ποδέμος, αντικατοπτρίζει την κρίση νομιμοποίησης του ισπανικού κράτους. Η λιτότητα έχει προκαλέσει τεράστια ανεργία, αποδιάρθρωση του κράτους πρόνοιας και φτώχεια στους μισθωτούς και τους συνταξιούχους. Το δημόσιο χρέος έχει εκτοξευθεί κυρίως λόγω της διάσωσης των τραπεζών. Ο αυταρχισμός της ισπανικής ελίτ έχει πλέον δημιουργήσει πραγματικό λαϊκό κίνημα υπέρ της ανεξαρτησίας στην Καταλωνία. Καταλυτική από πολιτικής πλευράς είναι η κατάρρευση του Σοσιαλιστικού Κόμματος που δημιουργεί περιθώριο για μεγάλη εκλογική άνοδο.

Το Γκουανιέμ Μπαρσελόνα έχει κάθε δυνατότητα να εξελιχθεί σε μαζικό πολιτικό μόρφωμα που θα διεκδικήσει την

κυβέρνηση της Καταλωνίας και θα παίξει καίριο ρόλο στα ισπανικά πράγματα. Πρόκειται για φυσική συνέχεια του κινήματος των Αγανακτισμένων και του 15Μ που ξεσήκωσαν τις ισπανικές πλατείες το 2011 και έθεσαν θέμα δημοκρατικής εκπροσώπησης τα χρόνια που ακολούθησαν. Ο νέος σχηματισμός ζητάει πραγματική δημοκρατία στα καυτά θέματα που σήμερα αντιμετωπίζει η Ισπανία και η Ευρώπη. Είναι προϊόν του αγώνα για να μη χάσουν τα σπίτια τους όσοι δε μπορούν να αντιμετωπίσουν τα στεγαστικά τους δάνεια και στηρίζεται στη λαϊκή απαίτηση για διαγραφή του απεχθούς χρέους με δημοκρατικό λογιστικό έλεγχο. Έχει βαθύτατα αντικαπιταλιστικό χαρακτήρα κι επιζητεί τη διαμόρφωση εναλλακτικών προτάσεων για την κοινωνία του μέλλοντος. Παράλληλα δημιουργεί συνεχώς νέες μορφές πολιτικής συμμετοχής με ευρεία κοινωνική βάση, όπως ανοιχτές συνελεύσεις και συγκεντρώσεις σε σειρά πόλεων, μακριά από τις αποστεωμένες πρακτικές των πολιτικών κομμάτων. Τέλος, ενσωματώνει τις νέες τεχνολογίες και τα κοινωνικά μέσα για να εξασφαλίσει την ενεργό δράση ιδίως της νεολαίας. Θα λάβει μέρος στις εκλογές που έρχονται με αισιοδοξία και προσβλέποντας στην ανατροπή των πραγμάτων.

Το ερώτημα είναι: μπορεί να συμβεί κάτι αντίστοιχο στην Ελλάδα;

Η χώρα μας δεν είναι φυσικά Ισπανία όπου υπάρχει κινηματικός οργασμός με αυθεντική λαϊκή συμμετοχή που δεν οδήγησε σε εκλογικά κέρδη για τα παλιά κόμματα, αλλά φαίνεται να δημιουργεί νέες πολιτικές μορφές με οργανικό τρόπο, όπως το Ποδέμος και το Γκουάνιεμ Μπαρσελόνα. Στην Ελλάδα η κινηματική έκρηξη του 2010-12 κατέληξε στην εκλογική διόγκωση του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία δεν ήταν οργανική εξέλιξη του κινήματος των πλατειών, του ‘Δεν πληρώνω’ και όλων των άλλων μορφών δράσης που είδαμε εκείνη την περίοδο. Απεναντίας, ακόμη και σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πολύ περιορισμένες δυνατότητες πραγματικής επαφής με τα λαϊκά στρώματα. Η έκρηξη του 2010-2 σήμανε εκλογικό θρίαμβο του ΣΥΡΙΖΑ γιατί ο ίδιος δήλωσε έτοιμος να κυβερνήσει απορρίπτοντας τα Μνημόνια, αλλά και γιατί δε μπόρεσε η ελληνική κοινωνία να γεννήσει νέες μορφές πολιτικής εκπροσώπησης και οργάνωσης. Να μην ξεχνάμε όμως ότι η ίδια έκρηξη έφερε και εκλογική εκτόξευση της Χρυσής Αυγής.

Τα αποτελέσματα αυτής της πορείας είναι άκρως προβληματικά. Από τη μια, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει τη δυνατότητα να σχηματίσει κυβέρνηση, πράγμα που η υπόλοιπη Ευρώπη παρακολουθεί εντυπωσιασμένη και δικαίως. Από την άλλη, η κοινωνία δύσκολα πλέον κινητοποιείται γιατί υπάρχει γενικευμένη απογοήτευση στους χώρους δουλειάς, στις γειτονιές και γενικότερα. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει τους οργανικούς δεσμούς που θα έπρεπε με τα λαϊκά στρώματα κι η δυνατότητά του να εξασφαλίσει σημαντική εξωκοινοβουλευτική στήριξη είναι πολύ περιορισμένη. Υπάρχει διάχυτη η αίσθηση ότι μετακινείται προς το κέντρο, ενώ δεν έχει συνεκτικό πρόγραμμα ούτε για την οικονομία, ούτε για την κοινωνία. Μια κυβέρνηση με κορμό το ΣΥΡΙΖΑ, ακόμη κι αν καταφέρει να σχηματιστεί και να σταθεί, δύσκολα θα πείσει ως ριζοσπαστική προοπτική για τη χώρα.

Μπορεί, λοιπόν, να εμφανιστεί κάτι ελπιδοφόρο και αντίστοιχο της Ισπανίας στις σημερινές συνθήκες; Να υπάρξει ένας πραγματικά μετωπικός σχηματισμός στον οποίο θα συμμετέχουν και κινηματικές και πολιτικές οργανώσεις; Που θα μιλήσει στη νεολαία, η οποία πλέον δεν εμπιστεύεται τίποτε από όσα βλέπει στην πολιτική σκηνή; Που θα διαμορφώσει όντως ριζοσπαστικές θέσεις για την οικονομική και κοινωνική αναδιάρθρωση της χώρας; Που θα καταθέσει προτάσεις για την ανάκτηση της δημοκρατίας μέσα κι έξω από τη Βουλή; Που θα χρησιμοποιήσει τα κοινωνικά μέσα και τα ΜΜΕ για να δημιουργήσει νέες μορφές οργάνωσης με άμεση λαϊκή συμμετοχή;

Μπορεί να υπάρξει ένας μετωπικός σχηματισμός που επιτέλους θα δώσει διέξοδο σε όλη την αγανάκτηση, το θυμό και την απογοήτευση που διαπερνούν την ελληνική κοινωνία; Που θα προσφέρει πραγματικό όραμα αλλαγής και δε θα είναι απλώς η λιγότερο κακή επιλογή για να ψηφίσει κανείς;

Μπορούμε να μάθουμε για μια ακόμη φορά από τους Ισπανούς κι αν ναι, με ποιον τρόπο;

-------------------------------------------------------------

*Πηγή: costaslapavitsas.blogspot.gr

PSI: ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ! - Άρθρο Κ. Λαπαβίτσα

του
Κ. Λαπαβίτσα

Το PSI αποτελεί όντως θρίαμβο, αλλά δυστυχώς όχι για την Ελλάδα. Πρόκειται μάλλον για τεράστια επαγγελματική επιτυχία του Λι Μπουχάιτ, της διεθνούς εταιρείας νομικών Κλίρι Γκότλιμπ. Ο κορυφαίος ειδικός των αναδιαρθρώσεων έπεισε, ή εξανάγκασε, τους ιδιώτες πιστωτές της Ελλάδας να διαγράψουν χρέος που δεν επρόκειτο να αποπληρωθεί ποτέ, λαμβάνοντας σημαντικό ποσό μετρητών. Με την προτροπή και τη συναίνεση της Γερμανίας, ο κ. Μπουχάιτ μεγαλούργησε.

Το PSI ουσιαστικά απεμπλέκει τους ιδιώτες πιστωτές του...
εξωτερικού από την κρίση, ικανοποιεί τους Γερμανούς πολιτικούς επιβάλλοντας μέρος του κόστους στους ιδιώτες, και φυσικά ανταμείβει αδρά την Κλίρι Γκότλιμπ. Για τις διεθνείς αγορές, που έχουν ήδη απορροφήσει πάνω από ένα τρισεκατομμύριο ρευστότητας από την ΕΚΤ του κ. Ντράγκι, τα πράγματα βαίνουν καλώς. Οχι όμως και για την Ελλάδα.

Πρώτον, με το PSI η χώρα βρίσκεται στην πράξη σε αθέτηση πληρωμών. Οι εντόπιοι θριαμβολογούντες έχουν περιέργως λίγα να πουν γι' αυτό. Συχνά είναι οι ίδιοι που νωρίτερα κατακεραύνωναν όσους τολμούσαν να μιλήσουν για αναδιάρθρωση, λέγοντας ότι θα οδηγούμασταν σε απομόνωση από τις αγορές. Το PSI σφράγισε την αποβολή της Ελλάδας από τις αγορές στις οποίες δεν πρόκειται να επιστρέψει για πολλά χρόνια.

Δεύτερον, το PSI έπληξε κυρίως τους εγχώριους δανειστές. Τα κράτη που κάνουν αναδιάρθρωση συνήθως φροντίζουν να μεταθέσουν την πίεση στους ξένους ώστε να προστατεύσουν την εγχώρια οικονομία. Με το PSI η Ελλάδα φόρτωσε με τεράστια βάρη τα ασφαλιστικά της Ταμεία, αλλά και τους ιδιώτες που εμπιστεύτηκαν το κράτος με τις αποταμιεύσεις τους. Οσο για τις τράπεζες, αυτές θα λάβουν κεφάλαια από νέο δημόσιο δανεισμό, ύψους ίσως και 50 δισ., που βέβαια θα επιβαρύνει την εγχώρια οικονομία.

Τρίτον, το PSI δεν κάνει βιώσιμο το χρέος. Το 2012 θα είναι ασήμαντη η μείωση του χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ -ίσως και λιγότερο απο 10%- αν ληφθούν υπόψη οι νέες δανειακές ανάγκες για τη χρηματοδότηση του PSI. Στην καλύτερη περίπτωση το χρέος θα μειωθεί σταδιακά στο 120,5% μέχρι το 2020, παραμένοντας υπέρογκο για μια χώρα όπως η Ελλάδα που δανείζεται σε νόμισμα το οποίο δεν ελέγχει.

Ακόμη και το 120,5% όμως χρειάζεται ανάπτυξη, την οποία το νέο Μνημόνιο εκτιμά περίπου στο 2,5% ετησίως. Ο μέτριος αυτός στόχος, που δεν πρόκειται να φέρει ουσιαστική μείωση της ανεργίας, υποτίθεται ότι θα επιτευχθεί με τη συντριβή του εργατικού κόστους και τις λεγόμενες «μεταρρυθμίσεις». Αλλά οι χαμηλότεροι ελληνικοί μισθοί δεν θα ανεβάσουν συστηματικά την ανταγωνιστικότητα διότι οι γερμανικοί μισθοί παραμένουν παγωμένοι. Οι δε «μεταρρυθμίσεις» καταστρέφουν τους ελεύθερους επαγγελματίες, χωρίς να αλλάζουν τον πυρήνα της ελληνικής οικονομίας. Το λαλίστατο νέο Μνημόνιο δεν έχει τίποτε να πει, για παράδειγμα, για τη μονοπωλιακή δομή του κλάδου της διανομής, ή της παραγωγής τροφίμων, που κοστίζουν τόσο ακριβά στα νοικοκυριά.

Τέταρτο, οι διεθνείς αγορές ήδη εκτιμούν ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί και νέα αναδιάρθρωση. Με το PSI όμως, το ελληνικό χρέος μετατρέπεται κυρίως σε διακρατικό, ή πολυμερές, που θα διέπεται από τη βρετανική και άλλες διεθνείς νομοθεσίες. Οταν λοιπόν φτάσει η ώρα της νέας αναδιάρθρωσης, η Ελλάδα θα έρθει σε ευθεία σύγκρουση με τα κράτη της Ε.Ε. και με το ΔΝΤ. Οι υπέρμαχοι των Μνημονίων, αφού απέκοψαν τη χώρα από τις αγορές, δημιουργούν τώρα και συνθήκες διεθνούς απομόνωσης.

Τα πράγματα βέβαια θα κινηθούν πολύ πριν από το 2020 διότι η νέα λιτότητα δημιουργεί τραγική κατάσταση στην ελληνική οικονομία. Οι δημόσιες επενδύσεις περικόπτονται κατά 400 εκατ., ενώ η κατανάλωση πλήττεται από τη μείωση μισθών και συντάξεων. Ο δυναμισμός των εξαγωγών φαίνεται να εξαντλείται, καθώς η ευρωπαϊκή οικονομία μπαίνει σε ύφεση, ενώ η ισοτιμία του ευρώ παραμένει υψηλή για τις εκτός ΟΝΕ αγορές. Η ρευστότητα για τους μικρομεσαίους θα παραμείνει ελλιπής, διότι οι τράπεζες συνεχίζουν να τηρούν αμυντική στάση. Και μέσα σ' αυτόν τον ορυμαγδό, το ελληνικό κράτος λογαριάζει να δημιουργήσει μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα το 2013-14. Πρόκειται για εθνική αυτοκτονία.

Η βασική αιτία όλων αυτών των παραλογισμών έχει ομολογηθεί επανειλημμένως – η χώρα πρέπει να παραμείνει στο ευρώ με κάθε κόστος. Εστω κι αν δημιουργηθεί οικονομικός και κοινωνικός όλεθρος. Εστω κι αν μετατραπεί σε προτεκτοράτο, ή αποικία, όπως ανοικτά πλέον την αποκαλεί ο εγκυρότερος διεθνής Τύπος. Εστω κι αν οι δημοκρατικές διαδικασίες τεθούν σε αναστολή.

Η πραγματικότητα έχει όμως τον τρόπο να επιβάλλεται, όποιες κι είναι οι φοβίες ή οι ψυχώσεις των κυβερνώντων. Στην πράξη η Ελλάδα οδεύει προς νέα αθέτηση πληρωμών που θα είναι επώδυνη και θα εμπεριέχει σύγκρουση. Μετά το PSI τα ελληνικά όπλα είναι λίγα. Θα είναι απαραίτητο για τη χώρα να χρησιμοποιήσει τις έννοιες του απεχθούς και μη νομιμοποιημένου χρέους για να πετύχει ουσιαστική μείωση των απαράδεκτων χρεών που φορτώθηκε με τα Μνημόνια. Για τον σκοπό αυτό θα χρειαστεί μια κυβέρνηση που θα κάνει παύση πληρωμών και λογιστικό έλεγχο του χρέους. Και που θα είναι έτοιμη να κινητοποιήσει ευρύτατες κοινωνικές δυνάμεις για να βγάλει τη χώρα από τον ζουρλομανδύα του ευρώ. Τότε ίσως φανεί πραγματικά χρήσιμη και η πείρα του κ. Μπουχάιτ.

*Ο  Κώστας Λαπαβίτσας είναι Καθηγητής Οικονομικών στη Σχολή Ανατολικών και Αφρικανικών Μελετών (SOAS) του Πανεπιστημίου του Λονδίνου.

Δημοσιεύθηκε στην «Καθημερινή» την Κυριακή 18 Μαρτίου 2012