Δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου. Τάσος Λειβαδίτης

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν' αγωνίζεσαι για την ειρήνη και για το δίκιο.
Θα βγεις στους δρόμους, θα φωνάξεις, τα χείλια σου θα ματώσουν απ' τις φωνές
το πρόσωπό σου θα ματώσει από τις σφαίρες μα ούτε βήμα πίσω.
Κάθε κραυγή σου μια πετριά στα τζάμια των πολεμοκάπηλων
κάθε χειρονομία σου σα να γκρεμίζεις την αδικία.
Και πρόσεξε: μη ξεχαστείς ούτε στιγμή.
Έτσι λίγο να θυμηθείς τα παιδικά σου χρόνια
αφήνεις χιλιάδες παιδιά να κομματιάζονται την ώρα που παίζουν ανύποπτα στις πολιτείες
μια στιγμή αν κοιτάξεις το ηλιοβασίλεμα
αύριο οι άνθρωποι θα χάνονται στην νύχτα του πολέμου
έτσι και σταματήσεις μια στιγμή να ονειρευτείς
εκατομμύρια ανθρώπινα όνειρα θα γίνουν στάχτη κάτω απ΄τις οβίδες.
Δεν έχεις καιρό
δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί ν' αφήσεις τη μάνα σου, την αγαπημένη ή το παιδί σου.
Δε θα διστάσεις.
Θ' απαρνηθείς την λάμπα σου και το ψωμί σου
θ' απαρνηθείς τη βραδινή ξεκούραση στο σπιτικό κατώφλι
για τον τραχύ δρόμο που πάει στο αύριο.
Μπροστά σε τίποτα δε θα δειλιάσεις και ούτε θα φοβηθείς.
Το ξέρω, είναι όμορφο ν' ακούς μια φυσαρμόνικα το βράδυ, να κοιτάς εν' άστρο, να ονειρεύεσαι
είναι όμορφο σκυμμένος πάνω απ΄ το κόκκινο στόμα της αγάπης σου
να την ακούς να λεει τα όνειρα της για το μέλλον.
Μα εσύ πρέπει να τ' αποχαιρετήσεις όλ' αυτά και να ξεκινήσεις
γιατί εσύ είσαι υπεύθυνος για όλες τις φυσαρμόνικες του κόσμου, για όλα τ' άστρα, για όλες τις λάμπες και για όλα τα όνειρα
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί να σε κλείσουν φυλακή για είκοσι ή και περισσότερα χρόνια
μα εσύ και μες στη φυλακή θα θυμάσαι πάντοτε την άνοιξη, τη μάνα σου και τον κόσμο.
Εσύ και μες απ' το τετραγωνικό μέτρο του κελιού σου
θα συνεχίζεις το δρόμο σου πάνω στη γη.
Κι όταν μες στην απέραντη σιωπή, τη νύχτα
θα χτυπάς τον τοίχο του κελιού σου με το δάχτυλο
απ' τ' άλλο μέρος του τοίχου θα σου απαντάει η Ισπανία.
Εσύ, κι ας βλέπεις να περνάν τα χρόνια σου και ν' ασπρίζουν τα μαλλιά σου
δε θα γερνάς.
Εσύ και μες στη φυλακή κάθε πρωί θα ξημερώνεσαι πιο νέος
αφού όλο και νέοι αγώνες θ' αρχίζουμε στον κόσμο
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
θα πρέπει να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό.
Αποβραδίς στην απομόνωση θα γράψεις ένα μεγάλο τρυφερό γράμμα στη μάνα σου
θα γράψεις στον τοίχο την ημερομηνία, τ' αρχικά του ονόματός σου και μια λέξη: Ειρήνη
σα νάγραφες όλη την ιστορία της ζωής σου.
Να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό
να μπορείς να σταθείς μπροστά στα έξη ντουφέκια
σα να στεκόσουνα μπροστά σ' ολάκερο το μέλλον.
Να μπορείς, απάνω απ' την ομοβροντία που σε σκοτώνει
εσύ ν' ακούς τα εκατομμύρια των απλών ανθρώπων που τραγουδώντας πολεμάνε για την ειρήνη.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
Τάσος Λειβαδίτης

---------------------
Ο Τάσος Λειβαδίτης (1922-1988) ήταν γιος του Λύσανδρου Λειβαδίτη και της Βασιλικής Κοντοπούλου. Γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τις σπουδές του διέκοψαν η γερμανική κατοχή και η συνακόλουθη ένταξή του στην Αντίσταση και στράτευσή του στην ΕΠΟΝ. Κατά τη διάρκεια της κατοχής πέθανε ο κατεστραμμένος οικονομικά πατέρας του και το 1951, ενώ ο ποιητής ήταν εξορισμένος στη Μακρόνησο, η μητέρα του. Είχε τέσσερα μεγαλύτερα αδέρφια, μια αδερφή και τρεις αδερφούς. Ο πατέρας του ήταν μεγαλέμπορος και τα παιδικά χρόνια του ποιητή ήταν ευτυχισμένα.

Τέλειωσε το γυμνάσιο στην Αθήνα. Το 1946 παντρεύτηκε τη Μαρία Στούπα, παιδική του φίλη και πολύτιμη σύντροφο σε ολόκληρη τη ζωή του, με την οποία απέκτησαν μια κόρη τη Βάσω. Την ίδια χρονιά πραγματοποίησε και την πρώτη του εμφάνιση στη λογοτεχνία με τη δημοσίευση του ποιήματός του Το τραγούδι του Χατζηδημήτρη στο περιοδικό Ελεύθερα Γράμματα. Το 1947 συνεργάστηκε στην έκδοση του περιοδικού Θεμέλιο. Την τετραετία 1948-1952 εξορίστηκε στο Μούδρο, τον Άη- Στράτη και τη Μακρόνησο μαζί με άλλους αριστερούς καλλιτέχνες και διανοούμενος, όπως ο Γιάννης Ρίτσος, ο Άρης Αλεξάνδρου, ο Μάνος Κατράκης και πολλοί άλλοι και συνέχισε να γράφει ποιήματα.

Το 1952 σημειώθηκαν οι εκδόσεις των έργων του Μάχη στην άκρη της νύχτας και Αυτό το αστέρι είναι για όλους μας. Τρία χρόνια αργότερα οδηγήθηκε σε δίκη στο Πενταμελές Εφετείο με αφορμή την ποιητική συλλογή του Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου και αθωώθηκε πανηγυρικά. Σταθμό στην ποιητική του διαδρομή και σχηματικό ορόσημο της πορείας του προς τη δεύτερη, εσωτερικότερη και υπαρξιακής αγωνίας, φάση της δημιουργίας του αποτέλεσε κατά τους θεωρητικούς της λογοτεχνίας το βιβλίο του Οι γυναίκες με τ’ αλογίσια μάτια (1958 Το 1961 πήρε μέρος σε συναυλίες του Μίκη Θεοδωράκη ανά την ελληνική επαρχία, απαγγέλλοντας ποιήματά του και συνομιλώντας με το κοινό.

Την ίδια χρονιά συνεργάστηκε στο σενάριο με τον Κώστα Κοτζιά και έγραψε τους στίχους των τραγουδιών (η μουσική του Θεοδωράκη) για την ταινία του Αλέκου Αλεξανδράκη Συνοικία το όνειρο, που αποτέλεσε σταθμό στην ιστορία του νεορεαλιστικού ελληνικού κινηματογράφου και απαγορεύτηκε από τη λογοκρισία.). Συνεργάστηκε με την εφημερίδα Αυγή (1954-1980 με μια διακοπή κατά την επταετία της δικτατορίας του Παπαδόπουλου), το περιοδικό Επιθεώρηση Τέχνης (1962-1966), όπου δημοσίευσε πολιτικά και κριτικά δοκίμια. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Παπαδόπουλου έμεινε άνεργος και ασχολήθηκε για βιοποριστικούς λόγους με μεταφράσεις και διασκευές λογοτεχνικών έργων σε διάφορα λαϊκά περιοδικά · παράλληλα στράφηκε με νοσταλγία προς το παρελθόν αδυνατώντας να δεχθεί τη σκληρότητα της πραγματικότητας της εποχής, στάση που αντικατοπτρίζεται στην ποίησή του αυτής της περιόδου με έμφαση στο Νυχτερινό επισκέπτη. Το 1986 εξέδωσε τη συλλογή του Βιολέτες για μια εποχή που θεωρήθηκε ως το κύκνειο άσμα του.

Ο Τάσος Λειβαδίτης πέθανε στην Αθήνα, στο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο από ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής, σαν σήμερα, 30 Οκτωβρίου του 1988. Μετά το θάνατό του εκδόθηκαν χειρόγραφα ανέκδοτα ποιήματά του με τον τίτλο Χειρόγραφα του Φθινοπώρου. Τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο ποίησης στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας στη Βαρσοβία (1953 για τη συλλογή του Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου), το πρώτο βραβείο ποίησης του Δήμου Αθηναίων (1957 για τη συλλογή του Συμφωνία αρ.Ι), το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1976 για τη συλλογή Βιολί για μονόχειρα), το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1979 για το Εγχειρίδιο ευθανασίας). Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.

Στίχοι του μελοποιήθηκαν από το Μίκη Θεοδωράκη , το Μάνο Λοΐζο , το Γιώργο Τσαγγάρη και άλλους έλληνες συνθέτες. Η ποίηση του Τάσου Λειβαδίτη κυριαρχείται από την σπαρακτική υπαρξιακή του αγωνία, η οποία εκδηλώνεται αρχικά ως έκφραση τρυφερότητας και συμπόνιας στα πλαίσια του αισιόδοξου σοσιαλιστικού ρεαλισμού και στη δεύτερη φάση του έργου του ως εσωτερική αναδίπλωση και αναζήτηση του νοήματος της ζωής στο παρελθόν μετά από τη διάψευση των προσδοκιών και την προδοσία του καλλιτέχνη ως αγωνιστή για έναν καλύτερο κόσμο. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Τάσου Λειβαδίτη βλ. Αργυρίου Αλεξ., «Τάσος Λειβαδίτης», Η ελληνική ποίηση· Η πρώτη μεταπολεμική γενιά, σ.390-391. Αθήνα, Σοκόλης, 1982, Κουβαράς Γιάννης, «Χρονολόγιο Τάσου Λειβαδίτη (1922-1938)», Διαβάζω 228, 13/12/1989, σ.20-24 και Τσιριμώκου Λίζυ, «Λειβαδίτης Τάσος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 5. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1986. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
---------------

Ασφαλής κατεύθυνση
Κι επειδή τα οικονομικά μου πήγαιναν όλο και στο
χειρότερο, άρχισα να γίνομαι εφευρετικός: κατέβαινα,
λόγου χάρη, στο υπόγειο όπου βρισκόταν ένα παλιό
χαλασμένο ρολόι, το έβαζα στην πιο κρίσιμη ώρα και
περίμενα - κι ας είναι ευλογημένο τ' όνομα του Θεού, ποτέ
δεν έπεσα έξω, ύστερα, υπερήφανος, πήγαινα στο οινομαγειρείο,
όπου ο ατμός απ' τις κατσαρόλες με γέμιζε
θρησκευτικές σκέψεις, συνωστιζόταν ο φτωχόκοσμος, μέθυσοι
με ποδοπατημένα καπέλα, λόγια χιλιοειπωμένα, σαν
τις εποχές, ώσπου, τέλος, πιωμένος, έπαιρνα από πίσω
κάποιον απ' τους νεκρούς μου κι έτσι έβρισκα πάντα το
σπίτι μου...

Από την ανθολογία Ποιήματα που αγαπήσαμε
(επιμ.: Γ.Μαρκόπουλος-Κ.Νικολάκης), εκδόσεις Εκάτη 2009)

-------------------------
Αναφορές:
Άρθρο της Κρυσταλίας Πατούλη
Πηγή: tvxs.gr

Ο δημαρίτης κι ο χρυσαυγίτης, 2 ακροδεξιά άκρα; (Γ. Μακριδάκης, Βένα Γεωργακοπούλου, Κρυσταλία Πατούλη)

Στην σημερινή συγκυρία βρίσκω πολύ σημαντική την δημόσια συζήτηση, κυρίως για την Χρυσή Αυγή, αλλά και για το ρόλο που παίζει η Δημαρ. Παρακολούθησα τον "διάλογο" που ξεκίνησε μετά τη δημοσίευση άρθρου από τον συγγραφέα και πολιτικό ακτιβιστή Γ. Μακριδάκη με τίτλο "Ο δημαρίτης κι ο χρυσαυγίτης ή αλλιώς θεωρία και πράξη", όπου θεωρεί και τα 2 αυτά άκρα, ακροδεξιά. Στο άρθρο του αυτό απάντησε με ιταμό, ειρωνικό, απαξιωτικό και εντέλει φασιστικό τρόπο, η μέχρι τώρα ένθερμη οπαδός του λογοτεχνικού του έργου, η Βένα Γεωργακοπούλου.

Προσωπικά αποδέχομαι σε πολύ μεγάλο βαθμό την άποψη του Μακριδάκη, όμως δεν συμφωνώ πλήρως (κυρίως για τη Δημαρ), γιατί πιστεύω ότι η αλήθεια δεν είναι τόσο απλή όσο μερικές φορές φαίνεται.
Τις απόψεις που διατυπώνει κάποιος, είτε είναι συγγραφέας, είτε οτιδήποτε άλλο, ανεξάρτητα αν συμφωνεί κανείς, ή όχι μ' αυτές, είναι θεμιτές και άρα σεβαστές. Δεν αλλάζει κανείς την έως τώρα άποψή του για τη λογοτεχνική του αξία, εξαιτίας κάποιων πολιτικών ή όχι απόψεων.
Εκείνο όμως που είναι εντυπωσιακό εδώ, είναι η μεταμόρφωση του ανθρώπου και συγκεκριμένα της Γεωργακοπούλου, η οποία λέει "όταν με ταυτίζουν, όπως έκανε αυτός, με χρυσαυγίτισσα τα παίρνω στο κρανίο" και φθάνει στο σημείο να λέει ότι "με την τελευταία του, πάντως, άθλια επίθεση στον Κουβέλη, ακούω διάφορους να δηλώνουν ότι θα το ξανασκεφτούν να διαβάσουν τα βιβλία του".
Αλλά ας κρίνετε οι ίδιοι τα γραφόμενα όλων:

1) Το άρθρο του Γ. Μακριδάκη:

Ο δημαρίτης κι ο χρυσαυγίτης ή αλλιώς θεωρία και πράξη

Τελικά η ιστορία αυτή με τα δύο άκρα ισχύει. Μόνο που είναι και τα δύο ακροδεξιά. Η θεωρία και η πράξη.

Ο Δημαρίτης φοράει κοστούμι και έχει μπροστάρη τον θλιβερό Κουβέλη να υποστηρίζει την θεωρία της άκρας δεξιάς, κορδιζόμενος κιόλας ο άθλιος πως δίχως την συμμετοχή τους, αυτή η κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να σταθεί, και ο Χρυσαυγίτης φοράει τις μαύρες μπλούζες και τα άρβυλα, έχει μπροστάρη τον γελοίο Μιχαλολιάκο και κάνει πράξη την θεωρία με στελιάρια και βοθρολύμματα που πηγάζουν από τα έγκατα της ύπαρξής τους.
Όποιος έχει κάποια ένσταση ή αμφιβολία επ’ αυτού ή όποιος το θεωρεί υπερβολική άποψη δεν έχει παρά να σκεφτεί τα εξής:
Η εξαθλίωση μέσω βάρβαρων μέτρων λιτότητας, ο ρατσισμός και το ξεπούλημα των εθνικών πόρων είναι οι τρεις βασικές συνέπειες της εποχής που βιώνουμε.
Ποιος στηρίζει την ακροδεξιά κυβέρνηση Σαμαρά και τους φασίστες με κουκούλα υπουργού, που λέγανε προεκλογικά ότι θα ανακαταλάβουν οι Έλληνες τις πόλεις, ότι οι παιδικοί σταθμοί είναι γεμάτοι παιδιά μεταναστών κι αυτό θα λάβει τέλος και άλλα τέτοια ναζιστικά; Ο Κουβέλης και ο κάθε επώνυμος κι ανώνυμος Δημαρίτης. Ποιος κατόπιν βγαίνει στο δρόμο και χτυπάει μετανάστες, ακόμα και με τα νήπια δεν διστάζει να σχηματίσει λίστα για ρατσιστικές εφόδους; Ο Μιχαλολιάκος και κάθε επώνυμος και ανώνυμος Χρυσαυγίτης
Ποιος στηρίζει τα μέτρα εξαθλίωσης του πληθυσμού, βγαίνοντας πού και πού με θεατρινισμούς αντιστασιακού, οι οποίοι ξεφουσκώνουν σε μερικές ώρες για να επέλθει η συμφωνία; Ο Κουβέλης ο θλιβερός και ο κάθε επώνυμος κι ανώνυμος Δημαρίτης. Ποιος έχει κατονομάσει άχρηστους που χρίζουν ευθανασίας και θα βγει σε λίγο στο κυνήγι τους (για όσους δεν έχει βγει ακόμα), όλους τους άνεργους, άστεγους, ανάπηρους, ομοφυλλόφιλους κ.α. της εξαθλιωμένης κοινωνίας μας; Ο Μιχαλολιάκος ο γελοίος και ο κάθε επώνυμος κι ανώνυμος Χρυσαυγίτης.
Ποιος στηρίζει τα αποικιοκρατικά σχέδια των πολυεθνικών, οι οποίες με μεταλλεία, με ΒΑΠΕ, με εξορύξεις και αντλήσεις διάφορες σε στεριά και θάλασσα έρχονται σαν τα κοράκια να πέσουν πάνω στο πτώμα και καταστρέψουν την Ελλάδα αυξάνοντας μονάχα τα κέρδη τους; Ο Κουβέλης και οι “επιστήμονές” του, αλλά κι ο κάθε επώνυμος κι ανώνυμος Δημαρίτης. Ποιος έχει εμφανιστεί ήδη σε κάποιες περιπτώσεις με στελιάρια και σε λίγον καιρό θα εμφανίζεται συνεχώς απέναντι σε κάθε διαμαρτυρία πολιτών που αντιστέκονται στην καταστροφή του τόπου τους, για να πάρει το μέρος των εταιριών που θα ανοίξουν δήθεν θέσεις εργασίας για Έλληνες κλπ μπούρδες; Να μην το ξαναγράφω και σας κουράζω, ξέρετε ποιος.
Δεν υπάρχει καμία φάση και έκφανση της σύγχρονης πολιτικής πραγματικότητας, κατά την οποία να μην βλέπουμε το δίπολο θεωρία-πράξη να αντικατοπτρίζεται εύγλωττα στο δίπολο των νεοεισερχόμενων στη Βουλή κομμάτων, της Δημάρ και της Χρυσής Αυγής.
Και ο εκπορνευμένος και ξεπουλημένος συνειδησιακά επιστήμονας και καθώς πρέπει πολίτης, είναι πιο επικίνδυνος από τον κρετίνο που δέρνει και βρίζει.
Ισχύει τελικά η ιστορία αυτή με τα άκρα αλλά είναι τα δυο άκρα του φασισμού που μας κυβερνά. Η υποκρισία της θεωρίας και η ηλιθιότητα της πράξης.

2) Διαβάστε τι δημοσίευεσε στο protagon.gr η κυρία Β. Γεωργακοπούλου:

Ο νεοσσός
της Βένας Γεωργακοπούλου       

Τώρα πάει, πείστηκα. Ο Γιάννης Μακριδάκης κι ας γίνεται όλο και γνωστότερος και πιο εμπορικός ως συγγραφέας (ελπίζω να μη γυρνάει πίσω τα δικαιώματά του στην «Εστία») δεν είναι γιαλαντζί αντιεξουσιαστής. Μπροστά στα πολιτικά του πάθη δεν υπολογίζει καν τους αναγνώστες του, εμένα, ας πούμε, που όταν τον πρωτοανακάλυψα με τα «Ανάμισης ντενεκές» και «Η δεξιά τσέπη του ράσου», μάλλιασε η γλώσσα μου να τον συστήνω. Επισήμως, βέβαια, δεν είμαι Δημαρίτισα. Φίλη, όμως, του Κουβέλη και του πολιτικού του χώρου είμαι και παραείμαι. Κι όταν με ταυτίζουν, όπως έκανε αυτός, με χρυσαυγίτισσα τα παίρνω στο κρανίο.
Πώς το έγραψε στο περίφημο μπλόγκ του, με τη μεγάλη, λέει, επισκεψιμότητα ο Χιώτης οικολόγος και ακτιβιστής του βουνού, του λόγγου και του πελάγου; Ό,τι ,ναι, υπάρχουν, τελικά, τα δύο άκρα. «Μόνο που είναι και τα δυό ακροδεξιά. Ο Δημαρίτης φοράει κοστούμι και έχει μπροστάρη τον θλιβερό Κουβέλη και ο Χρυσαυγίτης φοράει τις μαύρες μπλούζες και τα άρβυλα και έχει μπροστάρη τον γελοίο Μιχαλολιάκο».
Την σύμπτυξα, λίγο, ομολογώ την φράση του, έχει διάφορα κουλτουριάρικα στα ενδιάμεσα περί θεωρίας και πράξης (θεωρία ο Κουβέλης , πράξη ο Μιχαλολιάκος). Σημασία έχει το ζουμί της. Μ’ αυτό θα πορευθούν στο εξής οι νεολαίοι του ΣΎΡΙΖΑ , αφού πρώτα σκίσουν τα πτυχία τους; Διότι τι να σού κάνει πια το μίζερο «Μισθούς και συντάξεις τις κάνατε κουρέλι, άντε και γαμήσου σύντροφε Κουβέλη», πού λάνσαραν; Με λίγη βοήθεια από τον Παπαδιαμάντη της Χίου, πού παίζει τη γλώσσα στα δάχτυλά του, μπορούν, όμως, να συνθέσουν κανένα πιο προχωρημένο και ιντελεκτουέλ συνθηματάκι για τα δυό πολιτικά άκρα. Χωρίς γαμοσταυρίδια και τέτοια για τους πρώην συντρόφους τους. Δεν θα τα ενέκρινε και ο Μακριδάκης, πού όλο για παπάδες και μοναστήρια έγραφε κάποτε.
Βέβαια, ο αντιμνημονιακός πρωτογονισμός του ούτε πρωτότυπος είναι στη χώρα του Τράγκα, ούτε καινούργιος, έχει αρχίσει να ξεδιπλώνεται εδώ κα καιρό. Με την τελευταία του, πάντως, άθλια επίθεση στον Κουβέλη, ακούω διάφορους να δηλώνουν ότι θα το ξανασκεφτούν να διαβάσουν τα βιβλία του. Τόχει αυτό το κουσούρι η ακροδεξιά ΔΗΜΑΡ. Τα μέλη, οι ψηφοφόροι και οι φίλοι της, συχνάζουν σε βιβλιοπωλεία. Δεν τρέχουν στα γυμναστήρια να φουσκώσουν σαν μπαλόνι, όπως οι άλλοι ακροδεξιοί σύντροφοί τους.
Ομολογώ ότι δεν είμαι σίγουρη πώς θα αντιδράσω ως αναγνώστρια. Έχω ένα βιβλίο του μπροστά μου, πάνω πάνω στο σωρό με τα «απολύτως αναγκαία» . Θα το αφήσω να πιάσει σκόνη; ‘Η θα ακολουθήσω τη συμβολή ,που μού δίνει ο σοφός ήρωας του ωραίου μυθιστορήματος, πού διαβάζω τώρα; «Δεν θέλω να σφίξω το χέρι του Ερζέ, όμως μ’ αρέσει ο Τεντέν».
Τώρα, όμως, που το ξανασκέφτομαι, δεν είναι οι πολιτικές απόψεις του σε μπλόγκ, συνεντεύξεις και κείμενα σε ξένες εφημερίδες, που απειλούν να συρρικνώσουν το κοινό του. Αν ήταν έτσι, θα είχα κόψει διά παντός τον λατρεμένο μου Μίκη, που έχει πει και γράψει τα τετραπλάσια από τον νεοσσό στην επανάσταση Μακριδάκη. Είναι τα ίδια τα βιβλία του. Ολοένα και συχνότερα μας κουνάνε το δάχτυλο και μας κάνουν μαθήματα κοινωνικής και πολιτικής συμπεριφοράς. Ξέρω κι άλλους καλλιτέχνες με ακραίες, ασυνάρτητες απόψεις. Ο αγαπημένος μου, ας πούμε, θεατρικός συγγραφέας είναι θαυμαστής του Κουφοντίνα και εχθρός των μεταναστών! Έχει, όμως τη σοφία όταν κάθεται στο γραφειάκι του, να φιλτράρει την οργή του. Ή μήπως το ταλέντο;

3) Τα σχόλια αναγνωστών και στα 2 άρθρα ήταν πάρα πολλά και σημαντικά.
Δείτε εδώ μερικά σχόλια στο άρθρο της Γεωργακοπούλου.
Ξεχωρίζω την απάντηση-άρθρο της Κρυσταλίας Πατούλη, την οποία και παραθέτω:

Κάθε κακοποίηση είναι φασισμός κυρία Βένα. Της Κρυσταλίας Πατούλη

Κακοποιείτε, λοιπόν, κυρία Βένα Γεωργακοπούλου, στο άρθρο σας “Ο νεοσσός“, το όνομα ενός ερευνητή (με 20ετή έργο), ακτιβιστή, ιστορικού συγγραφέα, πολιτικογράφου, και κορυφαίου λογοτέχνη, και μάλιστα, χωρίς ουσιαστικά επιχειρήματα, όπως και με έναν κατάπτυστο τίτλο με εσάνς γελοιοποίησης, που καταδεικνύει στην καλύτερη περίπτωση το θράσος της άγνοιάς σας και στη χειρότερη την κακοήθεια, όπως και την χυδαιότητά σας.
Δεν είμαι… εργολάβος υποστηρικτής κανενός και επίσης δεν με  ενδιαφέρει να υποστηρίξω κανέναν με την ιδιότητα του φόλοουερ.
Είμαι όμως, κατά κάθε είδους φασισμού, με όποιον τρόπο κι αν εκφράζεται και όσο καμουφλάζ κι αν χρησιμοποιεί… με όποια «πολιτισμένη» προβιά κι αν προσπαθεί –μόνο- να καλύπτεται, μια συμπεριφορά, που δυστυχώς είναι ο κανόνας γύρω μας.
Δεν θέλουμε τέτοια Ελλάδα πια.
Αηδιάσαμε, μπουχτίσαμε και ξεράσαμε -εκτός των άλλων- από την υποκρισία, την απαξίωση, την γελοιοποίηση και την διαστρεβλωση:
Τον καμουφλαρισμένο ουσιαστικά φασισμό της μεταπολίτευσης, που σήμερα, μάλιστα, θεριεύει, στο αναγκαστικό κύκνειο άσμα του, μέσα σε μια κρίση που αναγκάζει όλα να επαναπροσδιορίζονται και να αλλάζουν. Και θεριεύει ο κάθε είδους φασισμός, κυρίως από την ανοχή και την αδιαφορία σε φασιστικές συμπεριφορές και εκδηλώσεις κάθε μορφής.
Ο Μακριδάκης έχει δίκιο, λοιπόν, δυστυχώς, σε αυτά που έγραψε: «Ισχύει τελικά η ιστορία αυτή με τα άκρα αλλά είναι τα δυο άκρα του φασισμού που μας κυβερνά. Η υποκρισία της θεωρίας και η ηλιθιότητα της πράξης» , στο άρθρο του «Ο δημαρίτης κι ο χρυσαυγίτης ή αλλιώς θεωρία και πράξη» που δεν κάνετε τον κόπο να το αναπαράγετε.
Όταν δεν έχει δίκιο, κάποιος, και πάντα κατά τη γνώμη μου, έχω το σθένος να το εκφράζω, και το αυτό συνηθίζω και για τον οποιονδήποτε.
Καλώς ή κακώς, πιστεύω όχι το ρητό που λέει “την αλήθεια κι ας πονάει”, αλλά “την αλήθεια για να μην πονάμε”. Κι όποιος το καταλάβει.
Αλήθεια, ξέρετε τι θα πει αλήθεια; Είναι αυτό που θα ‘πρεπε να αισθάνεστε ότι είστε υποχρεωμένη να ψάχνετε και να υποστηρίζετε. Αλλά, ως φαίνεται, το έχετε ξεχασμένο…
Δεν με εκπλήσσει. Ότι καλό, μόνο, εκπλήσσει, σε αυτή την κοινωνία… Κι αυτό, βρίσκεται μόνο σε ειλικρινά έργα και λόγια σαν του κάθε Μακριδάκη.
Όποιος θέλει να μιλά για ελευθερία και δημοκρατία, είναι αναγκαίο επιτέλους να ενδιαφερθεί γι’ αυτό το τέρας που εκκολάπτεται κυρίως με τη βοήθεια της άγνοιας, της αδιαφορίας, της υποκρισίας, όσο και του φόβου, αλλά και του δήθεν χιούμορ και της δειλής ειρωνείας. Αρχίζοντας από μέσα του.

Κρυσταλία Πατούλη

Υγ. Εντελώς συμπτωματικά και πριν γραφτεί το άρθρο του Μακριδάκη, είχα γράψει ένα άρθρο με ανάλογο προβληματισμό. Όμως, δεν εστίασα μόνο στους Δημαρίτες. Διότι, δυστυχώς η πλειοψηφία γύρω μας, φασίστες είναι. Απλά, οι Δημαρίτες, βρίσκονται στην Κυβέρνηση, κι αυτό τους βαραίνει με πολύ μεγαλύτερη ευθύνη.
*Προς την κυρία Βένα Γεωργακοπούλου και όλους ανεξαιρέτως.

«Η άλωση της Κωσταντίας» συνέντευξη του Γιάννη Μακριδάκη

Μια αφήγηση – παρουσίαση από την Κρυσταλία Πατούλη για την εμπειρία ανάγνωσης του μυθιστορήματος «Η άλωση της Κωσταντίας», το νέο βιβλίο του συγγραφέα Γιάννη Μακριδάκη που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Εστία.

«Εμείς οι χριστιανοί», έλεγε η Κωνσταντία, «δεν βάζουμε γαμπρούς Οθωμανούς ή νύφες Τούρκισσες στα σπίτια μας, πεντακόσια χρόνια το βαστούσαμε αυτό, από παππούδες μας το βρήκαμε να μην παίρνουμε από αυτούνους». Η ίδια, από κείνες τις Πολίτισσες, που παρέμειναν αναγκαστικά και για πάντα εκτός συνόρων της πατρίδας τους, αλλά όπως και όλοι οι έλληνες στη συνοικία του Τζιχάνγκιρ, συντηρεί με νύχια και με δόντια τα «σύνορά» της στις πεποιθήσεις, τη θρησκεία, τη γλώσσα, τις... συνταγές και κυρίως τα όνειρα για το μέλλον της κόρης της.

Παραδοσιακή Κωνσταντινοπολίτισσα, λοιπόν, -όχι τυχαία- η Κωσταντία γιατί, δεν έχει να… ανατρέψει. Ακόμη και οι λέξεις της «βγαίνουν σαν ψυχές» από το παρελθόν, ανάμεσα σε… βαριές ανάσες, καθώς διαβάζει απνευστί το σοκαριστικό γράμμα του γαμπρού της, που συλλαβίζει… μόνο ανατροπές.

Η κόρη της, έκανε το λάθος (τώρα το βλέπει!) και τον παντρεύτηκε πριν ένα χρόνο τον Γιάννη, έναν χιώτη -τάχα μου δήθεν- στην καταγωγή (όπως συνειδητοποιεί επίσης τώρα) και φιλόλογο στο επάγγελμα (στο μόνο που δεν την κορόιδεψε ο... αθεόφοβος, αλλά που ξέρεις μ' αυτόν!).
«Ις there anybody out there?» μοιάζει να φωνάζει από την άλλη πλευρά ο Γιάννης, δραπετεύοντας από το... The Wall, ενώ εξομολογείται στην πολυσέλιδη επιστολή που έστειλε από την Χίο εν έτη 2005 στην 65χρονη πεθερά του, την πραγματική ιστορία της καταγωγής του, ξετυλίγοντας βασανιστικά το νήμα που τον δένει με τις ρίζες του, το πολύπλοκο όσο και τρομακτικό γενεόγραμμά του.

Και η αφήγηση προχωράει με συναρπαστική αγωνία, σε δύο σκηνικά, ένα αυτό του γράμματος του Γιάννη, και ένα εκείνο της Κωσταντίας με τη φίλη της Βαγγελία που το διαβάζουν όλη τη νύχτα, χάνοντας τον ύπνο τους, σχολιάζοντάς το γραμμή προς γραμμή.

Η αφήγηση, άλλωστε, είναι και η λέξη κλειδί αυτού του μυθιστορήματος που η «Άλωση της Κωσταντίας» όχι μόνο την ανανοηματοδοτεί αλλά και την προστατεύει ως κόρη οφθαλμού... καθώς μέσω αυτής, ο ήρωάς του ανακατασκευάζει το παρόν, το παρελθόν και το μέλλον, και μάλιστα, όχι μόνο το δικό του μα και του κάθε εν δυνάμει «άλλου», του κάθε εν δυνάμει «διαφορετικού» (υιοθετώντας τις πολλές, πολύπλοκες και ιδιοσυγκρασιακές "φωνές" τους κατά Μιχαήλ Μπακτίν) εντός και εκτός μας.

Σταθείτε στην σκηνή που ο Γιάννης αντικρίζει για πρώτη φορά τον πατέρα του. Αριστουργηματική και απίστευτα αληθινή στιγμή. Είναι, όμως άραγε η αλήθεια; Το μόνο σίγουρο είναι ότι μένει ανεξίτηλα σαν αποτύπωμα στο μυαλό του αναγνώστη επαναλαμβάνοντας ότι τελικά, τις «Ιθάκες» μας τις κατασκευάζουμε εμείς οι ίδιοι και όχι μόνο ως προορισμό, μα κυρίως ως αφετηρία.

Η επινόηση είναι η μεγαλύτερη αλήθεια; Είμαστε άραγε μόνο ότι κάθε φορά επιλέγουμε να αφηγούμαστε; Ο τρόπος, η συνήθεια, ο σκοπός της αφήγησής μας; Είμαστε οι... λέξεις μας; Τα σύνορα; Τα τείχη που διαλέγουμε να φυλάμε σαν... Θερμοπύλες;

Με ανάλογα αναπάντητα ερωτήματα (ο Μακριδάκης άλλωστε, δεν συνηθίζει να δίνει απαντήσεις, να κάνει διδαχές, να καταδεικνύει, ή να χειραγωγεί) και ενώ ο ένας επαναπροσδιορισμός σαν ντόμινο συμπαρασέρνει τον επόμενο καταρρίπτοντας μοιραία όλες τις προηγούμενες... αλήθειες, η αφήγηση φτάνει στο τέλος της και παρόλα τα σασπένς, την ανεπανόρθωτη... έκθεση των ηρώων, την τραγωδία και την συγκίνηση συγχρόνως με την κωμωδία και το ξεκαρδιστικό γέλιο, ξαφνικά το σκηνικό, οι πρωταγωνιστές και οι ιστορίες τους δείχνουν απελπιστικά απαράλλακτοι. Κι όμως, ΟΛΑ, έχουν αλλάξει.

Το ευφυέστερο σύγγραμμα του Μακριδάκη και ένα βιβλίο, αναμφισβήτητα χωρίς σύνορα.

*Ο συγγραφέας Γιάννης Μακριδάκης γεννήθηκε το 1971 στη Χίο και σπούδασε μαθηματικά. Από το 1997, που ίδρυσε το Κέντρο Χιακών Μελετών με σκοπό την έρευνα, αρχειοθέτηση, μελέτη και διάδοση των τεκμηρίων της Χίου, οργανώνει τα ερευνητικά και εκπαιδευτικά προγράμματα του Κέντρου, επιμελείται τις εκδόσεις του και διευθύνει το τριμηνιαίο περιοδικό “Πελινναίο”. Έχει γράψει τα βιβλία “Συρματένιοι, ξεσυρματένιοι, όλοι. Χιώτες πρόσφυγες και στρατιώτες στη Μέση Ανατολή: Μαρτυρίες 1941 – 1946″ (εκδ. Κ.Χ.Μ., Πελινναίο 2006) και “10.516 μέρες: Ιστορία της νεοελληνικής Χίου 1912 -1940″, ιστορικό αφήγημα (εκδ. Κ.Χ.Μ., Πελινναίο 2007), το πρώτο μυθιστόρημά του “Aνάμισης ντενεκές” (Eστία 2008) κυκλοφόρησε τον επόμενο χρόνο (2009) και στα τουρκικά, “Η δεξιά τσέπη του ράσου”, νουβέλα (Εστία 2009), “Ήλιος με δόντια”, μυθιστόρημα (Εστία 2010), “Λαγού μαλλί”, νουβέλα (Εστία 2010), “Η άλωση της Κωσταντίας”, μυθιστόρημα (Εστία 2011), “Το ζουμί του πετεινού”, νουβέλα (Εστία 2012).

Διαβάστε ακόμη για την προσεχή μεταφορά του βιβλίου στο σανίδι του θεάτρου Μεταξουργείο:

H Άλωση της Κωσταντίας στο Μεταξουργείο. Της Κρυσταλίας Πατούλη

---------------------------------------
Πηγή: tvxs.gr