Κυριακή 22 Μαρτίου 2015

Ήλιος με δόντια - Γιάννης Μακριδάκης

Κυριακή, Μαρτίου 22, 2015

Share

& Comment

Αν φτιάξουμε μια συνταγή στην οποία:
1)Παίρνουμε σαν βάση ένα άγνωστο στους πολλούς πολεμικό συμβάν στη Χίο, που συνέβη τον Φεβρουάριο το 1944. Στο λιμάνι της Χίου έχει αγκυροβολήσει ένα σουηδικό πλοίο υπό την αιγίδα του Ερυθρού Σταυρού, με σκοπό να φέρει τρόφιμα στο νησί. Οι Βρετανοί, θεωρώντας ότι μεταφέρει καύσιμα για τους Γερμανούς κατακτητές, επιτίθενται και βομβαρδίζουν το πλοίο. Εκείνη τη μέρα 16 άνθρωποι σκοτώνονται ενώ πολλοί τραυματίζονται. Αυτές οι απώλειες ήταν για το νησί οι μεγαλύτερες από τις έως τότε καταστροφές που είχαν φέρει στο νησί οι ίδιοι οι Γερμανοί κατακτητές!, 
2)Ανακαλύπτουμε και περιγράφουμε την ιστορία του λιμανιού της Χίου, τη ζωή γύρω από αυτό, την ταξική διαστρωμάτωση της κοινωνίας, με την φτωχολογιά αποκλεισμένη μέσα στο Κάστρο και τους υπόλοιπους έξω απ' αυτό, στο περίφημο Τρίγωνο και γύρω απ' το λιμάνι, όπως ήταν τότε κατά την περίοδο του μεσοπολέμου και τέλος 
3)Αναφερόμαστε και στην παρουσία του Αγγλικού παράγοντα αλλά και του αντιστασιακού κινήματος ενάντια στον κατακτητή,

τότε με τα παραπάνω, ένας συγγραφέας, το πολύ-πολύ που μπορεί να γράψει, είναι ένα αξιόλογο ιστορικό αφήγημα ή ιστορικό μυθιστόρημα. Όμως στον Γ.Μ. αυτά τα συστατικά δεν αρκούν, έτσι προσθέτει τα παρακάτω 4) και 5).

4)Τώρα προσθέτουμε στη συνταγή το απαραίτητο και αναζωογονητικό καρύκευμα, δηλαδή το κοινωνικοπολιτικό πρόταγμα, ή το μήνυμα που θέλει να υπηρετήσει το βιβλίο, τον βασικό λόγο για τον οποίο αξίζει  κανείς να κάνει τον κόπο να γράψει ένα βιβλίο -αν και πολλοί συγγραφείς το αρνούνται αυτό-, εφευρίσκοντας έναν ήρωα περιθωριακό, θηλυπρεπή, κατατρεγμένο, που ξεχωρίζει απ' τη μάζα σαν την μύγα μέσα στο γάλα, που βολοδέρνει μια ζωή προπιλακιζόμενος και απορριπτόμενος από τον κοινωνικό του περίγυρο - μια καθαρή περίπτωση Bulling όπως αυτή που βιώσαμε πρόσφατα στην τραγική περίπτωση του Βαγγέλη Γιακουμάκη απ' την Κρήτη. Έτσι το καθαρό μήνυμα εδώ του Γ.Μ. είναι να καυτηριάσει αυτή την συμπεριφορά του περίγυρου και της κοινωνίας γενικότερα, απέναντι σ' αυτά τα υπερευαίσθητα, ξεχωριστά και περιθωριακά άτομα.

5)Τέλος δεν έχουμε παρά τελευταία να προσθέσουμε το απαραίτητο λαδάκι στην συνταγή μας, στην περίπτωσή μας, μια εκπληκτική μυθοπλασία και μια μαεστρική οργάνωση της ύλης, ένα μαστερ-πλαν όπως θα λέγαμε ελληνιστί. Στο βιβλίο αυτό, είναι τόσο πειστική η μυθοπλασία και η οργάνωση της ύλης, που ενώ το διαβάζεις όλο, διαβάζεις και την τελευταία σελίδα του συγγραφέα, στην οποία ο ίδιος επεξηγεί ποια απ' όλα αυτά που διαβάσαμε ήταν υπαρκτά πρόσωπα και ιστορικά γεγονότα, έχεις άρνηση να αποδεχθείς ότι π.χ. ο Κωσταντής δεν υπήρξε ποτέ πραγματικά!

Την παραπάνω συνταγή μόνο ένας ταλαντούχος και προικισμένος μάστορας του Λόγου της Ζωής και της Γραφής σαν τον Γιάννη Μακριδάκη, μπορούσε να επιλέξει και με επιτυχία να πραγματοποιήσει. Έτσι λοιπόν ο Γ.Μ., για άλλη μια φορά κεντώντας  διπλοβελονάκι γράφει το υπέροχο "Ήλιος με δόντια"!

Τελείωσα το βιβλίο μόλις 2 μέρες πριν ανακαλύψουν το πτώμα του αδικοχαμένου παιδιού του Βαγγέλη Γιακουμάκη από την Κρήτη. Δεν περίμενα τόσο σύντομα και τραγικά  να επαναληφθούν παρόμοιες καταστάσεις σαν αυτές που αναφέρονταν στο βιβλίο, κοντολογίς δεν περίμενα τόσο γρήγορα να επιβεβαιωθούν οι φόβοι του συγγραφέα. Έτσι κατάλαβα πιο βαθιά μέσα μου τον πόνο και τα βάσανα που βίωσε ο δυστυχής Βαγγέλης, ίδια κι όμοια μ' αυτά που βίωνε τόσα χρόνια κι ο ήρωας Κωσταντής του βιβλίου. Αυτό συνετέλεσε στο να καταλάβω το μεγαλείο του συγγραφέα, -που άλλωστε αυτός είναι μεταξύ των άλλων κι ο ρόλος του-, να προβλέπει, να αναλύει και να καυτηριάζει το κακό.

Έτσι την αποφράδα εκείνη Κυριακή, στις 15/3/2015, ένοιωσα την ανάγκη να γράψω την παρακάτω ανάρτηση:

Δεν πέρασαν παρά μόνο 7 λεπτά και είχα την τιμή, να μου απαντήσει προσωπικά ο ίδιος ο συγγραφέας:


Ήταν σωστό που -κατά τύχη- διάβασα πρώτα το βιβλίο αυτό και μετά τη "Η μητέρα του σκύλου" του Π. Μάτεσι, -βιβλίο αληθινά κλασσικό για την σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία-, που αναφέρεται επίσης στο ίδιο θέμα το bulling και έτσι μπόρεσα λογοτεχνικά να πάω, απ' τον θετικό στον υπερθετικό βαθμό αξιολόγησης των δυο βιβλίων. Είμαι σχεδόν απόλυτα σίγουρος πως το βιβλίο "Η μητέρα του σκύλου" του Π. Μάτεσι, απετέλεσε τον μπούσουλα ή την αφορμή για την συγγραφή αυτού του βιβλίου.

Δεν θέλω να μαρτυρήσω πολλά πράγματα ακόμη από την υπόθεση του βιβλίου. Θέλω να πω μόνο, πως για μένα και αυτό όπως και τα άλλα 3 βιβλία του που διάβασα, δηλαδή "Τη δεξιά τσέπη του ράσου", "Η άλωση της Κωσταντίας", και "το ζουμί του πετεινού", αποτελούν πολύτιμα μαργαριτάρια στο βιβλιοιστορικό μου ρεπερτόριο.

Και σ' αυτό του το βιβλίο, η φαντασία και η ευρηματικότητα του Γ.Μ στην μυθοπλασία. όπως προανέφερα, είναι κάτι που σε καθηλώνει. Κι όλο αυτό είναι συνδυασμένο με ιδιαίτερο σεβασμό και με απόλυτη συσχέτιση με την ιστορική πραγματικότητα. Έτσι ο αναγνώστης πληροφορείται τη φυσιογνωμία μιας ολόκληρης βιωμένης ιστορικής μνήμης, όπως την καταστροφή της Σμύρνης, τη δικτατορία του Μεταξά, την ζωή στην κατοχή, ακόμη και τη τοπική λαϊκή αντίσταση στη Χίο αλλά και τη σχέση των Άγγλων μ' όλα αυτά. Όταν τα βάλεις όλ' αυτά όπως ο Γ.Μ. μαστορικά μαζί, τότε παράγεις σαν αποτελέσματα έναν τέλειο μύθο και μια σφιχτή πλοκή όπως συμβαίνει κατά κόρον στο βιβλίο αυτό. Και όλο αυτό το σκηνικό συνδυάζεται με την ζωή του βασικού ήρωα Κωνσταντή, που βέβαια δεν έχασε τη ζωή του, αλλά παραφρόνησε όταν είδε ανάμεσα στους νεκρούς του βομβαρδισμού τον θετό του ουσιαστικά πατέρα τον Μαστρο-Μιμήκο, -που άτυπα τον υιοθέτησε- και τον μόνο άνθρωπο που αγαπούσε, τον Απόστολο. Για όλα αυτά τα γεγονότα, αφήνει τον Κωσταντή ο συγγραφέας σε πρώτο πρόσωπο να ανασυνθέσει στη μνήμη του, μιλώντας κάθε Σάββατο ξανά και ξανά μπροστά στον καθρέφτη, με ένα λόγο αστείρευτο, χειμαρρώδη, προσπαθώντας να ξαναθυμηθεί τι ακριβώς συνέβη.

Αυτό όμως που μοιάζει να τον ενδιαφέρει δεν είναι  μόνο  η ιστορία  και η καταγραφή ενός σχεδόν άγνωστου στους πολλούς πολεμικού συμβάντος στο λιμάνι της Χίου αλλά η παρουσίαση του παράδοξου ήρωα του. Τον ενδιαφέρει περισσότερο να σκηνοθετήσει την περιρρέουσα ατμόσφαιρα της εποχής και της κοινωνίας και τη σχέση του ομοφυλόφιλου ήρωα μαζί τους που φτάνει τελικά να γίνει αποδεκτός τόσο από μια αντιστασιακή ομάδα όσο και από την ίδια την εκκλησία, γεγονός που από μόνο του προκαλεί με την αντίφασή του. Τι είναι τελικά ο Κωνσταντής; Είναι ένας άνθρωπος που καταφέρνει από αποδιοπομπαίος τράγος  της μικρής κοινωνίας να γίνει ακόμη και ιερέας παρά τη γνωστή του ιδιαιτερότητα ή ένα πρόσωπο ψυχικά διαταραγμένο που βιώνει μια σκληρότητα από την κοινωνία γύρω του, έναν παρανοϊκό εγκλεισμό στους  ηθικούς κώδικες της εποχής του και στην προσωπική του διαταραχή;  Και το ίδιο το βιβλίο είναι τελικά η συνειρμική αφήγηση μιας προσωπικής ιστορίας που χάνεται στη δίνη της ιστορικής πραγματικότητας ή η καταγραφή των παράπλευρων απωλειών που οι κοινωνικοί κώδικες της ηθικής μιας συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου έφεραν και πόσο διαχρονικές μπορεί να είναι αυτές;[από την Τέσυ Μπάιλα]


Για τον Γιάννη Μακριδάκη

Ο συγγραφέας αυτού του βιβλίου, είναι σήμερα μόνο 40 χρονών, και έχει γράψει ήδη 11 επιτυχημένα βιβλία. Όμως ο Γ.Μ. δεν είναι μόνο ένας επιτυχημένος συγγραφέας, είναι συγχρόνως βιοκαλλιεργητής, ακτιβιστής, στοχαστής, πολιτικός σχολιαστής, έχει φτιάξει το απλεπιστήμιο, είναι ένας πανεπιστήμων με την αρχαιοελληνική αριστοτελική έννοια του όρου, με το δικό του όραμα, την δικιά του ουτοπία. Προσωπικά, εκτιμώ απεριόριστα τον Γ.Μ. και αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με το λογοτεχνικό του έργο. Δυστυχώς τέτοιοι άνθρωποι δεν υπάρχουν πολλοί στην Ελλάδα, μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι συμφωνώ σε όλα μαζί του -ιδίως σε κάποιους από τους πολιτικούς σχολιασμούς του.

Η εκτίμησή μου μεγάλωσε ακόμα περισσότερο, όταν πληροφορήθηκα προχθές ότι αρνήθηκε να συμμετάσχει σε εκδήλωση του Ιανού. Ιδού το κείμενο που παραθέτει ο ίδιος:
«Μου τηλεφώνησε ο υπεύθυνος του Ιανού και μου είπε ότι θέλουν να μου κάνουν αφιέρωμα. Έχουν κάνει, είπε, αφιερώματα σε πολλούς γνωστούς σύγχρονους Έλληνες συγγραφείς, μου τους απαρίθμησε κιόλας έναν προς ένα και μία προς μία και κατόπιν με ρώτησε αν θέλω να πάω κι εγώ, και πότε.
Τον ευχαρίστησα τον άνθρωπο που με σκέφτηκε αλλά του απάντησα ότι έχω ιδεολογικό πρόβλημα με τον Ιανό, δεν συμφωνώ με τις πρακτικές, τις οποίες μαθαίνω από διάφορες καταγγελίες του σωματείου εργαζομένων στον χώρο του βιβλίου, ότι εφαρμόζει ο ιδιοκτήτης του στους εργαζόμενους, συνεπώς δεν μπορώ να δίνω άλλοθι σε αυτές με την παρουσία μου εκεί, άρα ότι δεν θέλω να μου κάνουν αφιέρωμα.
Με ευχαρίστησε κι αυτός και μου είπε ότι αυτήν ακριβώς την απάντηση περίμενε από μένα…
Καλό αυτό.
Το καταγράφω το περιστατικό επειδή όλα αυτά πρέπει να καταγράφονται. Προς γνώση των πάντων. Διότι αυτό που θίγεται όλα αυτά τα χρόνια είναι η αξιοπρέπειά μας και έχουμε χρέος να την υπερασπιζόμαστε με κάθε τρόπο αλλά και να στηρίζουμε έμπρακτα όσους την υπερασπίζονται και όσους δέχονται επιθέσεις επ’ αυτής».
Τελευταία πληροφορήθηκα ότι το ίδιο έκανε και ο δικός μας Κοροβίνης, μπράβο λοιπόν και σ' αυτόν!

Προσωπικά τον γνώρισα πέρυσι όταν ήρθε να μιλήσει για το κίνημα του Νερού  στον Βόλο και του έσφιξα το χέρι. Του υποσχέθηκα ότι αν μπορέσω οικονομικά, θα προσπαθήσω φέτος το καλοκαίρι να τον επισκεφτώ στην Χίου, στο μούρκι του. Ελπίζω να τα καταφέρω και να έχει το χρόνο να με δεχτεί έστω για λίγο.

Αποστόλης Μωραϊτόπουλος (AMOR)

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Copyright © 2014-15 Απόψεις επώνυμα™ is a registered trademark.

Designed by Templateism. Hosted on Blogger Platform.